હાલમાં જ સામે આવેલા કેટલાક રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું કે નેપાળ અને ભારતની સરહદ પર ઝડપથી ડેમોગ્રાફીમાં ફેરફાર થઇ રહ્યો છે. મસ્જિદો-મદ્રેસાઓની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. જમીની હકીકતની તપાસ કરવા માટે 20થી 27 ઓગસ્ટ સુધી ઑપઇન્ડિયાની ટીમે ભારત સાથે જોડાયેલા નેપાળના વિસ્તારોની મુલાકાત લીધી હતી. અમે જે કંઈ પણ જોયું તે ક્રમબદ્ધ રીતે આ ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ દ્વારા તમને જણાવી રહ્યા છીએ. આ શ્રેણીનો ઓગણીસમો રિપોર્ટ:
આ વખતે અમે ભારત અને નેપાળની સરહદો પર તૈનાત ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસના અધિકારીઓ સાથે સંપર્કમાં રહેવાનો પ્રયાસ કર્યો જેથી એ સમજી શકાય કે તેઓને ત્યાં કેવા પડકારોનો સામનો કરવો પડે છે. આ ક્રમમાં, અમે મહારાજગંજ જિલ્લાના તત્કાલિન ડેપ્યુટી એસપી નિચલાઉલ (હવે સર્કલ ઓફિસર, પોલીસ લાઇન્સ) ડીએસપી સુનિલ દત્ત દુબે સાથે વાત કરી. તેમણે અમને નેપાળ સરહદે તૈનાત પોલીસ દળ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારો વિશે વિગતવાર જણાવ્યું.
સીમા ખુલ્લી અને સેનાએ સીમિત
નેપાળ બોર્ડર પર તૈનાત તત્કાલીન ડીએસપી સુનીલ દત્તે OpIndia સાથે વાત કરતા અમને જણાવ્યું કે સૌથી મોટી સમસ્યા સરહદો ખુલ્લી હોવી એ છે. તેમણે કહ્યું કે પોલીસ દળ અને અર્ધલશ્કરી દળ SSB સતત પેટ્રોલિંગ કરે છે, પરંતુ હજુ પણ કેટલીકવાર અસામાજિક તત્વો અથવા દાણચોરો ગામના રસ્તાઓ પરથી ચાલીને એક દેશમાંથી બીજા દેશમાં પ્રવેશ કરે છે.
સુનીલ દત્તે અમને જણાવ્યું હતું કે મર્યાદિત સંખ્યામાં દળોની ઉપલબ્ધતાને કારણે સમગ્ર સરહદ પર એક સાથે નજર રાખવામાં થોડી મુશ્કેલી પડે છે.
અમે ‘પગદંડી અભિયાન’ શરૂ કર્યું
ડીએસપી સુનિલ દત્ત ડૂબેએ અમને જણાવ્યું કે મહારાજગંજ જિલ્લાની લગભગ 65 કિમી સરહદ નેપાળ સાથે છે. તેમના મતે, સરહદોની સુરક્ષાની સાથે સાથે પોલીસની પણ કાયદો અને વ્યવસ્થાને લગતી ફરજો છે, એટલે કે કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવાની સાથે સાથે સરહદ પર નજર રાખવાની.
સુનીલ દત્તના કહેવા પ્રમાણે, નેપાળ બોર્ડરથી ભારતમાં કોઈપણ અસામાજિક તત્વના પ્રવેશને રોકવા માટે તેમણે ‘પગદંડી અભિયાન’ શરૂ કર્યું હતું, જે અંતર્ગત હાઈવે અને મુખ્ય રસ્તાઓ સાથે ગામના નાના રસ્તાઓ પર પણ નજર રાખવામાં આવી હતી.
ડીએસપીએ માહિતી આપી હતી કે આ અભિયાનને કારણે સરહદ પર ગેરકાયદેસર હિલચાલને ઘણી હદ સુધી રોકી દેવામાં આવી છે.
દાણચોરીની કોઈ ચોક્કસ પેટર્ન નથી
સુનિલ દત્ત દુબેએ સીમા પાર દાણચોરીના કોઈ ચોક્કસ પ્રકારનો ઈન્કાર કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે એક તરફ સરહદી દેશોમાં જે પણ મોંઘુ થાય છે, તે સરહદ પારથી ગેરકાયદેસર રીતે ખરીદીને બીજા દેશમાં વેચવાની દાણચોરી થાય છે.
ડીએસપી સુનિલ દત્તના જણાવ્યા અનુસાર, આ દાણચોરી ખાંડથી લઈને યુરિયા ખાતર સુધીની છે. તેમણે કહ્યું કે દાણચોરોને સરહદ પારથી આ વસ્તુઓ મેળવવા માટે વાહનોની પણ જરૂર નથી, પરંતુ તેઓ બાઇક, પગપાળા અને સાયકલ દ્વારા ઘણા વિસ્તારોમાંથી આ કામ કરવાનું ચાલુ રાખે છે. માહિતી આપતા સુનીલ દત્તે કહ્યું કે માત્ર ખાંડ જેવી વસ્તુઓ જ કસ્ટમ ચોરી હેઠળ આવે છે.
અમે અમારા જ આરોપીઓને સરહદ પાર ઊભેલા ફક્ત જોઈ શકીએ છીએ, પકડી નથી શકતા
ડીએસપી સુનિલ દત્તના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત અને નેપાળ વચ્ચે પ્રત્યાર્પણ સંધિ ન હોવાને કારણે પોલીસ દળને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. પોતાના નિચલાઉલ સર્કલ વિસ્તારનું ઉદાહરણ આપતાં તેમણે કહ્યું કે, વાહનોની ચોરીમાં સંડોવાયેલા ગુનેગારો મૂળ નેપાળના છે, પરંતુ ભારતીય પોલીસ દળ તેમનું લોકેશન જાણ્યા પછી પણ તેમને પકડી શક્યું નથી. તેમણે કહ્યું કે ન તો અમે યુનિફોર્મમાં નેપાળ જઈ શકીએ અને ન તો હથિયારો સાથે. નેપાળથી ગુનેગારને પકડવો એ પાકિસ્તાનથી લાવવા બરાબર છે.
તેમના મતે, જો આપણો સૌથી મોટો ગુનેગાર સીમાની બીજી બાજુ ઉભો રહીને આપણને પડકાર ફેંકે તો પણ આપણે તેને પકડવા માટે માફી માંગવી પડશે. તેમણે કહ્યું કે આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓને અનુસરીને, અદાલતે તેનું ઇન્ટરપોલ વોરંટ વગેરે જારી કરાવવું પડે છે, ત્યારબાદ નેપાળના વહીવટીતંત્રને વિનંતી કરવાથી તેના પર કાર્યવાહી કરવાનો અધિકાર મળે છે. તેણે કહ્યું કે નેપાળમાંથી ગુનેગારોને લાવવા એટલા જ મુશ્કેલ છે જેટલા પાકિસ્તાન કે આરબ દેશોમાંથી છે.
ભારત પ્રશાસન સહયોગકર્તા પણ નેપાળનું પ્રસાશન નહીં
નિચલાઉલ બોર્ડર પર તૈનાત તત્કાલીન ડીએસપી સુનીલ દત્તે અમને જણાવ્યું હતું કે ભારતમાંથી અને નેપાળ અને નેપાળથી ગુના કર્યા પછી ભારતમાં ઘુસેલા ગુનેગારોની નોંધપાત્ર સંખ્યા છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ભારતનું પોલીસ દળ નેપાળથી આવતા ગુનેગારો પર ખૂબ જ કડક છે અને જ્યારે સરહદ પારથી સહકાર માંગવામાં આવે છે ત્યારે તેઓ તાત્કાલિક પગલાં લે છે.
જોકે, ડીએસપી દુબેના જણાવ્યા અનુસાર, નેપાળના વહીવટીતંત્ર દ્વારા આ સક્રિયતા અને સહકાર ભારતમાંથી ત્યાં સ્થળાંતર કરીને આવેલા ગુનેગારોના કિસ્સામાં દેખાતો નથી. સુનીલ દત્તના જણાવ્યા અનુસાર નેપાળ પોલીસની SAF બટાલિયન સશસ્ત્ર છે, જ્યારે બાકીનું પોલીસ દળ લાકડીઓ અને ખુકરીઓથી ચાલે છે.
માનવ તસ્કરીમાં મોટાભાગની છોકરીઓ
સુનિલ દત્ત, જે ડેપ્યુટી એસપી હતા, તેમણે નેપાળ સરહદેથી માનવ તસ્કરી સામે પોલીસ દ્વારા કરવામાં આવી રહેલી કાર્યવાહી વિશે પણ જણાવ્યું. તેમણે માહિતી આપી હતી કે માનવ તસ્કરીનો ભોગ બનેલી મોટાભાગની નેપાળી છોકરીઓ છે.
તેમના કહેવા પ્રમાણે, તે છોકરીઓને સરહદ પાર કરાવ્યા બાદ ક્યારેક લગ્નમાં, ક્યારેક ડાન્સ બારમાં તો ક્યારેક પાર્લરમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
બોર્ડર પર સીસીટીવી વગેરેનો અભાવ
એક માંગ અને સલાહ તરીકે, ડીએસપી સુનિલે સરહદી વિસ્તારોને સીસીટીવીથી આવરી લઈને સરહદી પોલીસ સ્ટેશનોને સર્વેલન્સ સિસ્ટમથી સજ્જ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે જો બંને દેશોની સરહદ રક્ષક દળોની સંયુક્ત પેટ્રોલિંગ બનાવવામાં આવે તો કદાચ વધુ સારા પરિણામો આવશે.
કોરેક્સ જેવી દવાઓ દ્વારા ડ્રગ્સનો વેપાર થાય છે
ડેપ્યુટી એસપી સુનિલ દત્ત દુબેના જણાવ્યા અનુસાર, ઉધરસની દવા કોરેક્સ પણ ભારત અને નેપાળ વચ્ચે ડ્રગના વેપારમાં સામેલ છે. તેમના મતે, ડ્રગ્સ જેવી બાબતોમાં પોલીસની સત્તા મર્યાદિત છે, પરંતુ અમે ડ્રગ્સ ઈન્સ્પેક્ટરને સૂચના આપતા રહીએ છીએ કે સરહદી વિસ્તારોમાં ડ્રગ ડીલરોને તેમના વપરાશ મુજબ સ્ટોક રાખવાનું કહેવામાં આવે. જો કે, તેમણે ધ્યાન દોર્યું કે આ જથ્થાનો કોઈ નિશ્ચિત સ્કેલ અત્યાર સુધી સામે આવ્યો નથી.
ઘણા લોકો બેવડી નાગરિકતાનો લાભ લઈ રહ્યા છે
ડીએસપી સુનિલ દત્ત દુબેએ પણ અમને જણાવ્યું કે ભારત અને નેપાળ બંનેમાં વોટ કરનારા ઘણા લોકો છે. તેમણે કહ્યું કે આ સિસ્ટમને કારણે વહીવટીતંત્રને નાગરિકતા નક્કી કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
નેપાળ બોર્ડર વિશે પહેલો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: ક્યારેક હતું હિંદુઓનું ગામ, હવે સ્વસ્તિક ચિહ્નવાળાં ઘરો પર 786નું નિશાન: સરહદપાર પણ ડેમોગ્રાફીમાં બદલાવ, નેપાળમાં ઘૂસતાં જ મસ્જિદ, મદ્રેસા અને ઇસ્લામ
ચોથો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: બૌદ્ધ આસ્થાનું કેન્દ્ર હોય કે પંચાયતનું તળાવ… બધે જ મઝારો, શ્રાવસ્તીમાં ઘરોની છત પર લહેરાતા ઈસ્લામિક ધ્વજ
સાતમો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: હનુમાનગઢીની જમીન પર કબજો, ઝારખંડી મંદિર સરોવરમાં તાજિયા: નેપાળ સરહદે વધતી મુસ્લિમ વસ્તીની અસર યુપીના બલરામપુરમાં
અગિયારમો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: હિંદુ બાળકોના ખતના, મંદિરમાં લગ્ન બાદ લવજેહાદ: નેપાળ સરહદે બલરામપુર જિલ્લામાં વસ્તીના અસંતુલન સાથે વધતા પોક્સો કેસ
બારમો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: ગામડાઓમાં અરબી-ઉર્દૂ લખેલા નળ, યુએઈના નામની મહોર; નેપાળી મુસ્લિમો ઊંચા દરે ખરીદે છે જમીન
પંદરમો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: ફારસીમાં ‘ગરીબ નવાઝ સ્કૂલ’નું બોર્ડ, તેના પર ચાંદ-તારા…’ ઘરો અને દુકાનોમાં લહેરાતા ઇસ્લામિક ધ્વજ, રસ્તાની બાજુમાં આવેલી કબરો
સત્તરમો રિપોર્ટ: ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ: ‘150 મદરેસા, 200 મસ્જિદો…’ જાણો નેપાળ સરહદથી 15 કિમીની ત્રિજ્યાની સ્થિતિ, સરહદ પરના ગામોની સ્થિતિ જે બની ગયા છે મુસ્લિમ બહુમતીવાળા
