બોમ્બે હાઇકોર્ટે (Bombay High Court) થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનને કડક ફટકાર લગાવી છે. ગેરકાયદેસર મસ્જિદ (Demolish Illegal mosque) તોડી પાડવામાં વિલંબ પર કોર્ટે સખત નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. બોમ્બે હાઇકોર્ટમાં જસ્ટિસ એ.એસ. ગડકરી અને કમલ ખાતાની બેન્ચે કહ્યું કે કાયદાનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવાની જવાબદારી વહીવટીતંત્રની છે.
બોમ્બે હાઇકોર્ટે પણ આ મામલે અગાઉ સ્પષ્ટ સૂચનાઓ આપી હતી, છતાં કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવી ન હતી. કોર્ટે સ્પષ્ટ કહ્યું કે કોઈ પણ કાયદાથી ઉપર નથી. કેટલાક મુસ્લિમ જૂથો સતત તેનો વિરોધ કરી રહ્યા છે, પરંતુ કોર્ટે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે વિરોધના નામે કાયદો તોડવાની મંજૂરી આપી શકાય નહીં.
આ કેસમાં, ન્યૂ શ્રી સ્વામી સમર્થ બોરીવડે હાઉસિંગ કંપનીએ કોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. કંપની પાસે કાસરવાડાવલીના બોરીવાડે ગામમાં 18000 ચોરસ મીટરથી વધુ જમીન છે. કંપનીએ થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને (TMC) તેની જમીન પર બાંધવામાં આવેલી ગેરકાયદેસર ઇમારત તોડી પાડવા કહ્યું. થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને 1 જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ નિરીક્ષણ કર્યું હતું અને તેમાં 3600 ચોરસ ફૂટ ગ્રાઉન્ડ-પ્લસ-વન મસ્જિદ હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું જેમાં નમાઝ હોલ હતો. તે પરદેશી બાબા ટ્રસ્ટ દ્વારા સંચાલિત છે.
મસ્જિદના પક્ષમાં રહેલા લોકોએ કહ્યું કે તે ત્યારે બનાવવામાં આવ્યું હતું જ્યારે આ વિસ્તાર ગ્રામ પંચાયત હેઠળ હતો, પરંતુ થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના રેકોર્ડમાં તેના માટે કોઈ ઓર્ડર મળ્યો નથી. આ મામલે નોટિસ અને સુનાવણી બાદ, 27 જાન્યુઆરીના રોજ, થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને તેને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યું અને તેને તોડી પાડવાનો આદેશ આપ્યો. જોકે, બીજા પક્ષે કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો અને હવે હાઇકોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે થાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને આ મસ્જિદને શક્ય તેટલી વહેલી તકે તોડી પાડવી જોઈએ.
બોમ્બે હાઇકોર્ટે પોતાના ચુકાદામાં કહ્યું, “લોકશાહીમાં, કોઈ પણ વ્યક્તિ, જૂથ કે સંગઠન એવું ન કહી શકે કે તે કાયદાનું પાલન કરશે નહીં. જો કોઈ આવું કરે છે, તો વહીવટીતંત્રે કાયદાનો કડક અમલ કરવો જોઈએ. એ પણ મહત્વપૂર્ણ છે કે લોકો સમજે કે તેમને કાયદો તોડવા કે તેનો વિરોધ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં.”
પુણે ઇમામબારાના વકફ દરજ્જાને રદ કરાયો, બોમ્બે હાઇકોર્ટનો મોટો નિર્ણય
બીજા એક મોટા નિર્ણયમાં, બોમ્બે હાઇકોર્ટે પુણેના હાજી મોહમ્મદ જવાદ ઇસ્પાહની ઇમામબારા ટ્રસ્ટનો (Haji Mohammad Jawad Ispahani Imambara Trust) વકફ દરજ્જો રદ કર્યો. મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય વક્ફ ટ્રિબ્યુનલે (Maharashtra State Waqf Tribunal) 2023માં તેને વક્ફ સંગઠન તરીકે માન્યતા આપી હતી, પરંતુ હવે હાઇકોર્ટે તે નિર્ણયને રદ કરી દીધો છે. જસ્ટિસ સંદીપ વી. માર્નેએ કહ્યું કે વકફ બોર્ડે 2016માં વકફ એક્ટ, 1995ની કલમ 43 હેઠળ ખોટી રીતે નોંધણી કરાવી હતી. કોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે મહારાષ્ટ્ર પબ્લિક ટ્રસ્ટ એક્ટ, 1950 હેઠળ નોંધણી કરાવવાથી ટ્રસ્ટ આપમેળે વકફ બની જતું નથી.
પુણેનો આ ઇમામબારા 1953થી મુસ્લિમ પબ્લિક ટ્રસ્ટ તરીકે નોંધાયેલ હતો. ટ્રસ્ટમાં અનિયમિતતાની ફરિયાદો બાદ, વકફ બોર્ડ તરફથી તેને વકફ બનાવવાની માંગ ઉઠી. વકફ બોર્ડે 2016માં તેને મંજૂરી આપી હતી, પરંતુ ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટીઓ તેની વિરુદ્ધ વકફ ટ્રિબ્યુનલમાં ગયા હતા. જ્યારે 2023માં ટ્રિબ્યુનલે તેમની અરજી ફગાવી દીધી, ત્યારે મામલો હાઇકોર્ટમાં પહોંચ્યો. હવે કોર્ટે ટ્રિબ્યુનલને કેસની નવેસરથી સુનાવણી કરવા જણાવ્યું છે. કોર્ટે એવો પણ નિર્દેશ આપ્યો હતો કે ટ્રિબ્યુનલ હાઇકોર્ટના કોઈપણ પ્રભાવ વિના પોતાનો નિર્ણય જાતે લે.
