લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો આવી ગયા છે. દેશભરમાં અનેક જગ્યાએ મતદારોએ ચોંકાવનારા પરિણામો આપ્યા છે. આમાંથી સૌથી ચોંકાવનારું પરિણામ ઉત્તર પ્રદેશના અયોધ્યા (ફૈઝાબાદ)માંથી સામે આવ્યું છે. અહીં ભાજપની હાર થઈ છે. અહીં બીજેપી સાંસદ લલ્લુ સિંહને સપાના ઉમેદવાર અવધેશ પ્રસાદે હાર આપી છે. અવધેશ પ્રસાદે લલ્લુ સિંહને 54,567 મતોથી હરાવ્યા. સપાએ 1998 પછી પહેલીવાર આ સીટ જીતી છે.
લોકો કહે છે કે જ્યાં ભવ્ય રામ મંદિરનું નિર્માણ થયું હતું તે બેઠક ભાજપે ગુમાવી છે, ત્યાં આવું કેવી રીતે થઈ શકે. અયોધ્યામાં રામ મંદિર માટે લડી રહેલી પાર્ટીની હાર ખુદ લોકોને આશ્ચર્યમાં મૂકી રહી છે. 4 જૂન, 2024ના રોજ પરિણામ જાહેર થયા બાદ આ બેઠક દેશભરમાં ચર્ચાનો મુદ્દો બની ગઈ છે. આ મુદ્દા પર સામાન્ય લોકોથી લઈને રાજકીય પંડિતો સતત ચર્ચા કરી રહ્યા છે, તેઓ એ જાણવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે ભાજપ અયોધ્યા સીટ કેમ હારી ગયું.
ચૂંટણીના પરિણામો બાદ મીડિયાએ આ મામલે પોતાના ઘણા તારણો આપ્યા છે. અયોધ્યામાં ભાજપની હાર માટે મીડિયાએ એકથી વધુ કારણો આપ્યા છે. આમાં કાર્યકરોની નારાજગી, લલ્લુ સિંહ જ્યારે સાંસદ હતા ત્યારે મેદાનમાં ન જવું અને ભાજપના દલિત મતો ઘટવા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. જમીન સંપાદન સંબંધિત મુદ્દાઓ પણ મહત્વપૂર્ણ હોવાનું કહેવાય છે.
કાર્યકરોની ઉપેક્ષા અને સાંસદ પ્રત્યે નારાજગી
મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે અયોધ્યા જિલ્લામાં ભાજપના સામાન્ય કાર્યકરોની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી હતી. મંદિરના નિર્માણ પછી, તે VIP જિલ્લો હોવાને કારણે, ફક્ત મોટા નેતાઓ અહીં પ્રભારી હતા અને સ્થાનિક કાર્યકરોનો પ્રતિસાદ ટોચ સુધી પહોંચ્યો ન હતો. આ કારણે કાર્યકર્તાઓનો મોટો વર્ગ ઉદાસીન બની ગયો અને ગુસ્સે રહ્યો, જેના કારણે નુકસાન થયું.
આ ઉપરાંત, 2014થી સતત સાંસદ રહેલા લલ્લુ સિંહની ગેરહાજરી પણ એક મુદ્દો હોવાનું કહેવાય છે, જેણે જનતામાં તેમની છબીને અસર કરી છે. લલ્લુ સિંહની નારાજગી સિવાય ભાજપને જે પણ વોટ મળ્યા તે પીએમ મોદીની લોકપ્રિયતા અને રામ મંદિરના મુદ્દા પર હતા.
SP દ્વારા દલિત ઉમેદવાર + મુસ્લિમ મતો
સપાએ આ બેઠક પરથી દલિત ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા. સપાના ઉમેદવાર અવધેશ પ્રસાદ 9 વખત ધારાસભ્ય છે. તેમણે દલિતોના મત મોટા પાયા પર મેળવ્યા. બીજેપીના દલિત વોટનો ફંટાવ પણ હારનું મુખ્ય કારણ હતું. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે સપાને આ લોકસભા ક્ષેત્રમાં 26% દલિત મતો માત્ર તેના ઉમેદવારને પસંદ કરીને મળ્યા છે.
આ સિવાય મુસ્લિમ મતદારો પણ એકતરફી રીતે સપા તરફ ગયા જેના કારણે તેને અહીં લીડ મળી. સપા સાથે કોંગ્રેસના ગઠબંધનને કારણે મુસ્લિમ મતો વિખેરાઈ શક્યા નથી. મોટા પાયે મુસ્લિમ મતોએ સપાને અહીં લીડ અપાવી, જેના કારણે તેને જીતવું સરળ બન્યું.
બંધારણને લગતા નિવેદને પરિસ્થિતિને બગાડી નાખી
ભાજપના ઉમેદવાર લલ્લુ સિંહે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન એક નિવેદનમાં ભાજપના 400 સીટના સ્લોગન પર બંધારણ બદલવાની દલીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે જો 400 બેઠકો હોય તો બંધારણ બદલી શકાય છે. આ નિવેદનનો પ્રતિસાદ તેમના લોકસભા મતવિસ્તારમાં સારો ગયો નથી. આ કારણે દલિત મતદારોમાં તેમના પ્રત્યે અણગમો હતો અને તેમને આ વિભાગના મત મળ્યા ન હતા.
જમીન સંપાદન, દબાણ હટાવવા
અયોધ્યામાં વિકાસ માટે ઘણી જમીન સંપાદિત કરવામાં આવી હતી. આ માટે પ્રશાસને સ્થાનિક લોકો પાસેથી ઘણી જમીન લીધી હતી. મીડિયા રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે અયોધ્યામાં જમીન સંપાદનમાં ગેરરીતિઓ થઈ હતી અને વળતરની યોગ્ય વહેંચણી થઈ નથી. ઘણા લોકોના મકાનો તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા અને તેમની વાત સાંભળવામાં આવી ન હતી. આ કારણે લોકો નારાજ રહ્યા અને મતદાન ન કર્યું.
શહેરોમાં કર્યો પ્રચાર, ગામડાઓ પર ધ્યાન નહીં
મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે ચૂંટણી પ્રચારનું સમગ્ર ધ્યાન માત્ર શહેરો તરફ હતું. ગામના તે વિસ્તારો પર કોઈ ધ્યાન આપવામાં આવ્યું ન હતું જે મંદિરથી પ્રભાવિત હતા. ભાજપ અહીં મતદારો સુધી યોગ્ય રીતે પહોંચી શક્યું નથી, જેના કારણે ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં મતો પડ્યા હતા અને ભાજપની હાર થઈ હતી.
બીજેપી કાર્યકરનું બસપામાં જોડાવું પણ હતું નુકસાનકારક
ફૈઝાબાદ સીટ પર BSP ઉમેદવાર સચ્ચિદાનંદ પાંડેયને 46,407 વોટ મળ્યા છે. તેઓ પહેલા ભાજપના કાર્યકર હતા પરંતુ કેટલાક કારણોસર તેઓ બસપામાં જોડાયા હતા. તેઓ ચૂંટણી પણ લડ્યા હતા અને ભાજપમાંથી ઘણા મતો હારી ગયા હતા. આ સિવાય NOTAને પણ 7536 વોટ મળ્યા જે દર્શાવે છે કે લોકો ઉમેદવારથી નારાજ હતા. આવી સ્થિતિમાં ભાજપને અહીં 50,000થી વધુ મતોનું નુકસાન થયું છે. તે સમાન માર્જિનથી ચૂંટણી હારી હતી.
