‘રવીશ કુમાર પર બની ડોક્યુમેન્ટરી, તાળીઓના ગડગડાટ’…: પરંતુ તેમાં ભારત વિરોધી જ્યોર્જ સોરોસ અને ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા નાણાંનું રોકાણ

એનડીટીવીના ન્યૂઝ એન્કર રવીશ કુમાર પર એક ડોક્યુમેન્ટ્રી બનાવવામાં આવી છે. ‘વ્હાઈલ વી વોચ’ નામની આ ડોક્યુમેન્ટરી બની કે તરત જ વિવાદોમાં ઘેરાઈ ગઈ છે. ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન અને જ્યોર્જ સોરોસ ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશન સાથેના વિવાદાસ્પદ સંબંધો તેનું કારણ છે. જે સૌ પ્રથમ ડિજિટલ મીડિયા સ્ટાર્ટઅપ ધ પેમ્ફલેટ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.

વિનય શુક્લા દ્વારા દિગ્દર્શિત ‘વ્હાઈલ વી વોચ’ નામની આ ડોક્યુમેન્ટરી એનડીટીવીના ન્યૂઝ એન્કર રવીશ કુમાર પર બનાવવામાં આવી છે. અગાઉ, વિનય શુક્લા 2016માં આમ આદમી પાર્ટીના વડા અરવિંદ કેજરીવાલની રાજકીય કારકિર્દીની દસ્તાવેજી ફિલ્મ ‘એન ઇન્સિગ્નિફિકન્ટ મેન‘ના સહ-નિર્દેશક હતા.

‘While We Watched’ની વેબસાઈટ પર એક નજર જણાવે છે કે આ ફિલ્મને ‘Brit Doc Films’ દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું છે, જેનું નામ હવે ‘Doc Society’ રાખવામાં આવ્યું છે.

રવીશ કુમાર પરની ડોક્યુમેન્ટ્રીની સ્ક્રિપ્ટનો સારાંશ આ રીતે વેચવામાં આવી રહ્યો છે, “એક તોફાની ન્યૂઝરૂમ ડ્રામા જ્યાં પત્રકાર રવિશ કુમાર સત્ય માટે દરરોજ નકલી સમાચાર સામે લડે છે. તે પણ એવા સમયે જ્યારે સમગ્ર વિશ્વમાંથી તથ્યપૂર્ણ રિપોર્ટિંગ ગાયબ થઈ રહ્યું છે. ‘વ્હાઈલ વી વોચ્ડ’ જુઓ અને આ પાતાળને સમજો.”

‘Doc Society’ ની વેબસાઈટ તપાસતી વખતે, OpIndia એ જાણવા મળ્યું કે વિવાદાસ્પદ અમેરિકન ફાઉન્ડેશન, ફોર્ડ, બિન-લાભકારી સંસ્થાના મુખ્ય ભાગીદાર તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. નોંધપાત્ર રીતે, ઓનલાઈન પોર્ટલ ધ પેમ્ફલેટે અગાઉ પણ આ લિંક્સ જાહેર કરી હતી.

આ સાઇટમાં ફોર્ડ ફાઉન્ડેશનના જસ્ટફિલ્મ્સ ઇનિશિયેટિવના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર કારા મર્ટ્સનું એક અવતરણ પણ શામેલ છે, જેમાં તેણીએ ડૉક સોસાયટીની પ્રશંસા કરી છે. કારા મેર્ટ્સનું તે અવતરણ “સહયોગ, નવીનતા અને ઝડપી પ્રોટોટાઇપિંગમાં નિષ્ણાતો” છે.

નીચે સ્ક્રોલ કરીને, OpIndia વેબસાઈટના એક વિભાગ પર પહોંચ્યું જ્યાં ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન ફરીથી મુખ્ય ભાગીદાર તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. ‘ડૉક સોસાયટી’ તરફથી એક સંદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “અમે જે કરી શકીએ છીએ તે માત્ર સંસ્થાઓ અને વ્યક્તિઓને કારણે જ કરી શકીએ છીએ જેઓ અમારા કામ માટે ફંડ આપે છે.”

ભારત વિરોધી પ્રવૃત્તિઓ અને ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન

2015 માં, ગુજરાત સરકારે, તિસ્તા સેતલવાડના કૌભાંડની તપાસ કરતી વખતે, જાણવા મળ્યું કે તેમની સંસ્થાઓને ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું. તિસ્તાની સંસ્થાએ FRCAના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કર્યું હોવાનું પણ બહાર આવ્યું હતું. હકીકતમાં, તિસ્તા સેતલવાડની સંસ્થા સબરાંગ કોમ્યુનિકેશન એન્ડ પબ્લિશિંગ પ્રાઈવેટ લિમિટેડને ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન તરફથી “ભારતમાં કોમવાદ, જાતિ-આધારિત ભેદભાવને પ્રોત્સાહન આપવા સહિતની મીડિયા વ્યૂહરચનાઓ” માટે $2.9 મિલિયન મળ્યા હતા.

આ ફંડિંગની માહિતી સામે આવ્યા બાદ ગુજરાત પોલીસ દ્વારા એક પત્ર જારી કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારબાદ ગૃહ મંત્રાલયે પણ ફોર્ડ ફાઉન્ડેશનની પ્રવૃત્તિઓની તપાસ કરવા જણાવ્યું હતું. જે બાદ વિકિલીક્સે પણ આ અંગે ખુલાસો કર્યો હતો.

ફોર્ડ ફાઉન્ડેશને દાવો કર્યો હતો કે તે તિસ્તા સેતલવાડના સબરંગ ટ્રસ્ટને ભંડોળ આપવાના વિવાદમાં ફસાયેલી હતી. 26 મે, 2015ના રોજ ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન ઇન ઇન્ડિયાઃ નોટ્સ ટુ જ્હોન પોડેસ્ટા શીર્ષકવાળા પત્રમાં અરવિંદ કેજરીવાલની (રાજકારણમાં જોડાતા પહેલા) એનજીઓને ફંડિંગને સરકારની કાર્યવાહીના સંભવિત કારણ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું હતું.

ભારતીય ડાબેરીઓની અગ્રણી ‘સેલિબ્રિટી’ અરુંધતી રોય સિવાય અન્ય કોઈએ પણ આની પુષ્ટિ કરી નથી. સાગરિકા ઘોષ સાથેની મુલાકાતમાં, અરુંધતી રોયે ધ હિન્દુ માટે લખેલા લેખ વિશે વાત કરી. આ લેખમાં, અરુંધતિએ આરોપ મૂક્યો હતો કે કેજરીવાલ અને સિસોદિયાના NGOને ત્રણ વર્ષમાં ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન પાસેથી $400,000 (અંદાજે રૂ. 32.6 મિલિયન)થી વધુ રકમ મળી છે.

અરુંધતિ રોયે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે ચળવળના ટોચના સંચાલનમાં દસ લોકોનું જૂથ સારી રીતે ભંડોળ ધરાવતી NGOની માલિકી ધરાવે છે. અરુંધતિએ કહ્યું હતું કે ટીમના ત્રણ મુખ્ય સભ્યોએ મેગ્સેસે એવોર્ડ જીત્યો હતો, જે ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે.

તે સાંભળવું રસપ્રદ રહેશે કે NDTV એન્કર રવિશ કુમારને પણ યોગાનુયોગ વર્ષ 2019માં રેમન મેગ્સેસે એવોર્ડ મળ્યો હતો. ગયા વર્ષે, ક્રિસ્ટોફર બ્રુનેટ દ્વારા તેના સબસ્ટેક ‘કાર્લસ્ટેક’ પર ટાંકવામાં આવેલા વ્હીસલ-બ્લોઅર ઈમેલ્સે જાહેર કર્યું હતું કે ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન અસહિષ્ણુ અને કટ્ટર ડાબેરી ઉગ્રવાદીઓનો ગઢ છે.

ડોક સોસાયટી અને જ્યોર્જ સોરોસનો સંબંધ

ડોક સોસાયટીમાં કેટલાક ડઝન ‘સમર્થકો’ છે. પરંતુ અમેરિકન અબજોપતિ જ્યોર્જ સોરોસની ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશન એ કહેવાતી ‘બિન-નફાકારક કંપની’ ડોક સોસાયટીને ભંડોળ પૂરું પાડતી મુખ્ય સંસ્થાઓમાંની એક છે. ખાસ કરીને જ્યોર્જ સોરોસ મીડિયા અને ‘સિવિલ સોસાયટી’નો ઉપયોગ કરીને એક ખતરનાક ભારત વિરોધી કથાને વેગ આપી રહ્યા છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે જ્યોર્જ સોરોસ ‘રાષ્ટ્રવાદીઓ’ અને રૂઢિચુસ્ત સરકારો સામે લડવાની વાત કરતા રહ્યા છે. જેને તે ઘણીવાર ‘સરમુખત્યારશાહી’ સરકારો તરીકે પણ ઓળખાવે છે. વર્ષોથી તે પ્રકાશમાં આવ્યું છે કે જ્યોર્જ સોરોસને સૌથી વધુ નફરત હોય તો તે ભારત અને વડાપ્રધાન મોદીની આગેવાની હેઠળની રાષ્ટ્રવાદી સરકાર છે.

2008 માં, સોરોસ ઇકોનોમિક ડેવલપમેન્ટ ફંડ (SEDF) એ રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેનું 17 મિલિયન ફંડ શરૂ કરવા માટે ઓમિદ્યાર નેટવર્ક, ઇન્ડિયન સ્કૂલ ઓફ બિઝનેસ (ISB) અને Google.org સાથે હાથ મિલાવ્યા હતા. ત્યારપછી, સોરોસે, અન્ય નેટવર્ક્સ સાથે, રાજકીય કથામાં ચાલાકી કરવા માટે વિશાળ મીડિયા સંસ્થાઓને ભંડોળ પૂરું પાડ્યું. હાલમાં, ડાબેરી વેબસાઇટ સ્ક્રોલ અને ગ્રામ વાણી નામની અન્ય વેબસાઇટ MDIF સાઇટ પર સૂચિબદ્ધ છે.

મીડિયાને ભંડોળ પૂરું પાડવા ઉપરાંત, ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશન એ કહેવાતા ડાબેરી બૌદ્ધિકો માટે પણ સહાયક છે જેમણે વર્તમાન સરકાર વિરુદ્ધ સતત બોગસ નિવેદનો કર્યા છે. જ્યોર્જ સોરોસ સાથેના જોડાણો સાથે ઘણા મોટા નામો પણ છે, પરંતુ આ જોડાણો કોઈને પણ આશ્ચર્યચકિત કરે તેવી શક્યતા નથી. હર્ષ મંડેર, પ્રતાપ ભાનુ મહેતા, ઇન્દિરા જયસિંગ અને અમર્ત્ય સેન એમાંના કેટલાક સૌથી અગ્રણી છે.

ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશને પણ ‘પત્રકાર’ રાણા અય્યુબ જેવા લોકોના ટ્વિટને સમર્થન આપ્યું છે. જ્યોર્જ સોરોસ દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવેલ સોસાયટીએ હવે NDTV ન્યૂઝ એન્કર રવીશ કુમાર પરની ડોક્યુમેન્ટરી ‘વ્હાઈલ વી વોચ્ડ’ માટે ભંડોળ પૂરું પાડ્યું છે.

ભારતીય મીડિયાના સ્વયં-ઘોષિત મસીહા, રવિશ કુમાર હાલમાં યુ.એસ.માં છે, તેઓ દિગ્દર્શક વિનય શુક્લા સાથે તેમની ફિલ્મ વ્હિલ વી વોટનું પ્રમોશન કરી રહ્યા છે. ટોરોન્ટો ઈન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં ‘એમ્પ્લીફાઈ વોઈસ એવોર્ડ’ સહિત આ ફિલ્મે અત્યાર સુધીમાં 4 એવોર્ડ જીત્યા છે.

અહેવાલ મુજબ, ફિલ્મને પ્રેક્ષકો તરફથી સ્ટેન્ડિંગ ઓવેશન મળ્યું છે અને રવીશ કુમારને ડોક્યુમેન્ટરીના સ્ક્રીનીંગ દરમિયાન અને પછી તેમના ચાહકો દ્વારા અભિનંદન આપવામાં આવ્યા છે. એકંદરે, ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન અને જ્યોર્જ સોરોસની ઓપન સોસાયટી ફાઉન્ડેશને તેમના ભંડોળનો (તેમના કાર્યસૂચિ માટે) ગેરઉપયોગ કર્યો છે.