ટેક્નોલૉજીની દુનિયામાં વિશ્વના સૌથી મોટા સોદાઓમાંના એકમાં, અબજોપતિ ઇલોન મસ્કે ટ્વિટર ખરીધ્યું છે. આ સોદા પ્રમાણે મસ્ક આશરે $44 બિલિયનમાં $54.20ના શેર સાથે સોશિયલ નેટવર્ક હસ્તગત કરશે. મસ્કે 14 એપ્રિલે પોતાની ટેકઓવર બિડની જાહેરાત કરી હતી, તેને પોતાની ‘શ્રેષ્ઠ અને અંતિમ ઓફર’ ગણાવી હતી.
મસ્કે આ હસ્તાંતરણ બાદ પોતાના ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર પોસ્ટ કરેલા પ્રેસ નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું, -“વાણી સ્વતંત્રતા એ કાર્યકારી લોકશાહીનો આધાર છે, અને Twitter એ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ છે જ્યાં માનવતાના ભાવિ માટે મહત્વપૂર્ણ બાબતોની ચર્ચા થાય છે. હું ટ્વિટરને નવી સુવિધાઓ સાથે ઉત્પાદન વધારીને, લોકોનો વિશ્વાસ વધારવા માટેના અલ્ગોરિધમ્સને ઓપન સોર્સ બનાવીને, સ્પામ બૉટોને દૂર કરીને અને તમામ માનવોને પ્રમાણિત કરીને પહેલા કરતાં વધુ સારું બનાવવા માંગું છું. ટ્વિટરમાં જબરદસ્ત સંભાવનાઓ છે – હું તેને અનલૉક કરવા માટે કંપની અને વપરાશકર્તાઓના સમુદાય સાથે કામ કરવા માટે આતુર છું.”
🚀💫♥️ Yesss!!! ♥️💫🚀 pic.twitter.com/0T9HzUHuh6
— Elon Musk (@elonmusk) April 25, 2022
પરંતુ મસ્કની બિડમાં શરૂઆતમાં ટ્વિટર દ્વારા પ્રતિકૂળ ટેકઓવર સામે ‘poison pill‘ સંરક્ષણ મૂકવામાં આવ્યું હતું. જો કે, એકવાર મસ્કે જાહેરાત કરી કે તેણે ભંડોળ મેળવ્યું છે, પછી બોર્ડે ટેસ્લાના સહ-સ્થાપક સાથે વાટાઘાટો શરૂ કરી હતી. વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ અનુસાર, શુક્રવારે, મસ્ક “તેમની દરખાસ્તના ગુણોની પ્રશંસા કરવા માટે કંપનીના કેટલાક શેરધારકો સાથે ખાનગી રીતે મળ્યા હતા” અને પોતાના કેસને આગળ વધારવા માટે તેમને વિડિયો કૉલ્સ પણ કર્યા હતા.
હવે, વિશ્વના સૌથી ધનિક વ્યક્તિ ટ્વિટરને ખાનગી કરવા માટે તૈયાર છે. ટ્વિટરનો સ્ટોક સોમવારે 4% ઊંચો ખૂલ્યો, લગભગ $51 પ્રતિ શેર પર, કારણ કે બંને પક્ષો સોદા પર સહમત થયા હતા. મસ્કે 14 એપ્રિલના રોજ લાઇવ TED ઇન્ટરવ્યુમાં જણાવ્યું હતું કે તે ખાનગી કંપની માટે કાયદેસર રીતે શક્ય હોય તેટલા શેરધારકો રાખવાનો પ્રયાસ કરશે, જે સામાન્ય રીતે 500 છે. ટ્વિટર પાસે હાલમાં 1,700 વ્યક્તિગત અને સંસ્થાકીય શેરધારકો છે.
કરારની શરતો હેઠળ, ટ્વિટરના શેરધારકોને તેમના પ્રારંભિક બિડમાં દર્શાવ્યા મુજબ, પ્રસ્તાવિત ટ્રાન્ઝેક્શન પૂર્ણ થવા પર તેઓની માલિકીના ટ્વિટર સામાન્ય સ્ટોકના પ્રત્યેક શેર માટે $54.20 રોકડ પ્રાપ્ત થશે. ટ્રાન્ઝેક્શન પૂર્ણ થતાંની સાથે જ કંપની ખાનગી બની જશે.
ટ્વિટર તેના પ્લેટફોર્મ પર દેખાતી સામગ્રીને લઈને રાજકારણીઓ અને નિયમનકારોના વધતા દબાણનો સામનો કરી રહ્યું હતું ત્યારે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. ટ્વિટરને ખોટી માહિતીની મધ્યસ્થી કરવાના તેના પ્રયાસો પર તેને ડાબેથી અને જમણે ટીકાકારોને સામનો કરવો પડતો હોય છે.
પોતાના સૌથી હાઇ-પ્રોફાઇલ પગલાંમાંના એકમાં, ગયા વર્ષે તેણે “હિંસા ઉશ્કેરણી” ના જોખમને ટાંકીને ભૂતપૂર્વ અમેરિકન પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ, કદાચ તેના સૌથી શક્તિશાળી વપરાશકર્તા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. તે સમયે મસ્કે અવલોકન કરતાં કહ્યું હતું, “ઘણા લોકો વેસ્ટ કોસ્ટ હાઇ ટેકની વાણી સ્વતંત્રતાના વાસ્તવિક મધ્યસ્થી તરીકે ખૂબ નાખુશ હશે.”
A lot of people are going to be super unhappy with West Coast high tech as the de facto arbiter of free speech
— Elon Musk (@elonmusk) January 11, 2021
આખરે મસ્કના નેતૃત્વ હેઠળ ટ્વિટર કેવી રીતે બદલાશે તે અસ્પષ્ટ છે. પરંતુ અબજોપતિ ટેસ્લાના સીઇઓએ કંપની માટેના તેમના કેટલાક સર્વોચ્ચ ઇરાદાઓને સ્પષ્ટ કર્યા છે. મસ્કે પોતાને “વાણી સ્વતંત્રતાના ચાહક” તરીકે ઓળખાવ્યો છે અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું છે કે તે Twitter ની સામગ્રી મધ્યસ્થતા નીતિઓના અમુક ભાગને દૂર કરશે, જે અન્ય વસ્તુઓની સાથે અપ્રિય ભાષણ, હિંસા ઉશ્કેરણી અને લક્ષિત ઉત્પીડન સામે રક્ષણ આપે છે. મસ્કે ટ્વિટર પર એડિટ બટન રજૂ કરવાનું વચન પણ આપ્યું છે અને સાઇટના અલ્ગોરિધમને વધુ પારદર્શક બનાવવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી છે.
આ હસ્તાંતરણની જાહેરાત કરવામાં આવી તેના કલાકો પહેલાં ટ્વિટ કરીને જણાવ્યુ હતું કે એ ચાહે છે કે એના મોટામાં મોટા વિરોધીઓ પણ ટ્વિટર પર રહે કારણ કે એ જ વાણી સ્વતંત્રતાનો અર્થ છે.
I hope that even my worst critics remain on Twitter, because that is what free speech means
— Elon Musk (@elonmusk) April 25, 2022
યુ.એસ.માં જમણેરી લોકો દ્વારા ઇલોન મસ્કે ટ્વિટર ખરીધ્યું એ સમાચારને ઉત્સાહ સાથે વધાવવામાં આવ્યા છે, અને લોકોએ માંગણી પણ કરી છે કે ટ્રંપનું સસ્પેન્ડ કરાયેલ ટ્વિટર અકાઉન્ટ ફરીથી શરૂ કરવામાં આવે. જોકે ટ્રમ્પે સોમવારે ફોક્સ ન્યૂઝને જણાવ્યું હતું કે તેમની આ પ્લેટફોર્મ પર ફરીથી જોડાવાની કોઈ યોજના નથી.
વ્હાઇટ હાઉસે ટેકઓવર અંગે ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો પરંતુ પ્રવક્તા જેન સાકીએ પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે: “ટ્વિટરની માલિકી કોઈ પણ ધરાવતું હોય અથવા કોઈ પણ ચલાવતું હોય, રાષ્ટ્રપતિ લાંબા સમયથી મોટા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મની શક્તિ વિશે ચિંતિત છે.”
ટ્વિટરના આ હસ્તાંતરણની સંભાવના માત્રથી ભારત સમેત વિશ્વભરના લેફ્ટ લિબરલોના પેટમાં તેલ રેડાયું હતું
જ્યારે મોટાભાગના વપરાશકર્તાઓએ એ હકીકતની ઉજવણી કરી હતી કે Twitter આખરે તેના વૈચારિક પૂર્વગ્રહ અને મનસ્વી નિર્ણય લેવાના પ્રોટોકોલથી મુક્ત થઈ શકે છે, ત્યારે ડાબેરીઓ આ પ્રભાવશાળી પ્લેટફોર્મ ગુમાવવા વિશે રડતાં થાકતા નથી, જેણે તેમના કાળજીપૂર્વક રચેલા વર્ણનોને આગળ ધપાવવા માટે પ્રચાર સાધન તરીકે કામ કર્યું હતું.
ટ્વિટર મુક્ત અને પારદર્શક બનવા માટે તૈયાર છે, વિશ્વભરના ડાબેરી-ઉદારવાદીઓ અને મુક્ત ભાષણ લડવૈયાઓએ ઇલોન મસ્ક પર હુમલો શરૂ કર્યો હતો અને ટ્વિટર છોડવાની ધમકી પણ આપી હતી. રસપ્રદ વાત એ છે કે, તે પત્રકારો અને બૌદ્ધિકો છે જેઓ ટ્વિટરને એક ઓપન પ્લેટફોર્મ હોવાના વિચારની વિરુદ્ધ છે.
પશ્ચિમી મીડિયાએ ઇલોન મસ્કના ટ્વિટરની માલિકીના વિચારનો ઉગ્ર વિરોધ કર્યો હતો અને નવા ષડયંત્રો સાથે મસ્ક તથા ટેસ્લા પર હુમલો કર્યો હતો. એમનું કહેવું હતું કે મસ્ક ફક્ત ટ્વિટરના માહિતી મધ્યસ્થીને કેન્દ્રિય કરીને મુક્ત ભાષણના વિચારને અવરોધશે. ધ ન્યૂ યોર્ક ટાઈમ્સ, વોશિંગ્ટન પોસ્ટ અને એટલાન્ટિકે છેલ્લા અમુક દિવસમાં સંપાદકીયની શ્રેણી પ્રકાશિત કરી છે જે મસ્કના પ્રતિકૂળ ટેકઓવરથી વિશ્વમાં મુક્ત વાણીનો અંત કેવી રીતે આવી શકે તે અંગે ભય ફેલાવવામાં સામેલ હતી. એ પણ નોંધનીય છે કે આ જ વોશિંગ્ટન પોસ્ટ એમેઝોનના માલિક જેફ બેસોઝની માલિકીનું આખબાર છે.
The Washington Post thinks Elon Musk taking a stake in Twitter to fight for Free Speech will be bad because he’s the richest man in the world and we need to “prevent rich people from controlling our channels of communication”.
— Benny Johnson (@bennyjohnson) April 9, 2022
Zero self awareness. pic.twitter.com/QvjBIsz3rU
ભારતમાં પણ પેટર્ન સમાન જ છે. કહેવાતા પત્રકારો અને બૌદ્ધિકો એટલા ખુશ નથી કે ઇલોન મસ્ક જેવા સફળ સંશોધક ટ્વિટર જેવા મોટા-ટેક પ્લેટફોર્મનો માલિક બનશે. એક ઈજનેર સામાજિક વિજ્ઞાનના આદર્શો પર કામ કરતું પ્લેટફોર્મ કેવી રીતે ધરાવી શકે તે તેમની દલીલ હતી.
ધ પ્રિંટના શિવમ વિજે કર્યો હતો બફાટ
સ્વયં-ઘોષિત પત્રકાર શિવમ વિજે ઓલોન મસ્કને વાણી સ્વાતંત્ર્યના રક્ષણ માટે શું કરવું જોઈએ તે અંગે સલાહ આપવા ટ્વિટરનો સહારો લીધો હતો. શિવમ વિજના મતે, મસ્ક જેવા મુક્ત વાણી ચાહક લોકો અપ્રિય ભાષણના સૌથી મોટા સમર્થક અને મિત્રો છે. તેની ઈચ્છા હતી કે મસ્ક ક્યારેય ટ્વિટર ખરીદવા ન મળે.
શિવમ વિજે ઇલોન મસ્કને ‘કાર અને રોકેટને વળગી રહેવા’ કહ્યું હતું. તથા ટ્વિટરના હસ્તાંતરણ બાદ પણ એ પોતાનું દર્દ છુપાવી શકયા નહોતા.
શિવમ વિજ એકમાત્ર વ્યક્તિ નથી જેણે એલોન મસ્કને સલાહ આપી હતી. નીતિન પાઈ, “સામાજિક વિજ્ઞાન” ના ક્ષેત્રે અન્ય એક નિપુણ વ્યક્તિ, પણ મસ્કની પસંદગીઓ અને નિર્ણયો પર ટિપ્પણી આપવા માટે ટ્વિટર પર કૂદી પડ્યા હતા. પાઈ, પોતે એક બૌદ્ધિક છે, જેણે એ સમજાવવા માટે એક ટ્વિટર થ્રેડ લખ્યો કે શા માટે એલોન મસ્ક માટે ટ્વિટર ખોલવા અને વાણી મુક્ત ધોરણોનું પાલન કરવાનું નથી લખ્યું.
Musk is wrong. The problem with twitter is not its free speech policies. Rather that it is not doing enough to elevate the level of public discourse commensurate with its scale & power.
— Nitin Pai (@acorn) April 15, 2022
આ ઉપરાંત પણ કેટલાય લેફ્ટ લિબરલોને ઇલોન મસ્કે ટ્વિટર ખરીધ્યું એ વાત હજમ નથી થઈ અને જુદા જુદા પ્લેટફોર્મ પર પોતાની અવનવી પ્રતિક્રિયારૂપી બડાશ કાઢી રહ્યા છે.
