ભારતના મહત્વાકાંક્ષી અવકાશ મિશન ચંદ્રયાન-3ના લોન્ચ વ્હીકલનો (LVM3 M4) એક ભાગ નિયંત્રણમાંથી બહાર નીકળી ગયો છે અને પૃથ્વીના વાતાવરણમાં ફરી પ્રવેશ્યો છે. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ બુધવારે (15 નવેમ્બર 2023) આ માહિતી આપી. તે જ સમયે, લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન, જે સપ્ટેમ્બર 2023 માં સ્લીપ મોડમાં ગયા હતા, હજુ સુધી સક્રિય થયા નથી.
ઈસરોએ કહ્યું કે જે ભાગ નિયંત્રણમાંથી બહાર આવ્યો તે લોંચ વ્હીકલના ક્રાયોજેનિક કમ્પાર્ટમેન્ટનો ઉપરનો ભાગ હતો. ચંદ્રયાન-3ને 14 જુલાઈ 2023ના રોજ ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યું હતું. આ ભાગ 15 નવેમ્બર 2023 ના રોજ બપોરે 2:42 વાગ્યે પૃથ્વીના વાતાવરણમાં ફરી પ્રવેશ્યો છે. ઉત્તર પેસિફિક મહાસાગરમાં પડવાની સંભાવના છે.
LVM3 M4 નો ભાગ કયા કારણોસર નિયંત્રણ બહાર ગયો છે તેની માહિતી હજુ સુધી ISROએ આપી નથી. તેનો જમીન પર પડવાનો રસ્તો ભારતમાંથી પસાર થતો નથી. જેને જોતા એવું માનવામાં આવે છે કે તે ઉત્તર પ્રશાંત મહાસાગરમાં પડશે.
ઈસરોએ પોતાના નિવેદનમાં કહ્યું છે કે NORAD 57321 નામના આ રોકેટ બોડીએ ચંદ્રયાન-3ના પ્રક્ષેપણના 124 દિવસ બાદ પૃથ્વી પર ફરી પ્રવેશ કર્યો છે. ચંદ્રયાન-3ને ભ્રમણકક્ષામાં મૂક્યા પછી, ઉપરનો ભાગ પણ નિષ્ક્રિય થવાની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયો. રોકેટમાં હાજર પ્રોપેલન્ટ અને ઉર્જા સ્ત્રોતને દૂર કરવામાં આવ્યા હતા, જેથી અવકાશમાં વિસ્ફોટનું જોખમ ઘટાડી શકાય.
નોંધનીય છે કે તેને આંધ્ર પ્રદેશના શ્રીહરિકોટ્ટાથી 14 જુલાઈ 2023ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કર્યું. આ રીતે, ભારત ચંદ્રના દક્ષિણી છેડે પર ઉતરનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બન્યો. આ પછી ત્યાંથી ઘણી મહત્વપૂર્ણ માહિતી મોકલવામાં આવી હતી.
આ પછી, 2 સપ્ટેમ્બરે, લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન સ્લીપ મોડમાં ગયા. ઈસરોના સતત પ્રયાસો છતાં તેઓ સક્રિય થઈ શક્યા નથી. ખરેખર, રોવર અને વિક્રમ પૃથ્વીના 14 દિવસના હિસાબે તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું હતું કે જો તેઓ ફરીથી સક્રિય થશે તો તે બોનસ હશે.
