આજે શુક્રવારે (20 ઓકટોબર 2023) દેશને તેની પ્રથમ RRTS ટ્રેન મળવા જઈ રહી છે. RapidX તરીકે ઓળખાતી આ RRTS ટ્રેન દેશમાં ‘નમો ભારત’ નામથી ઓળખાશે. ગાઝિયાબાદમાં સવારે 11 વાગીને 15 મીનીટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ભારતની આ ટ્રેનનું લોકાર્પણ કરવામાં આવશે. ઉદ્ઘાટન બાદ 21 ઓકટોબરથી નાગરિકો આ ટ્રેનની સુવિધા મેળવી શકશે.
મળતી માહિતી અનુસાર આજે 20 ઓકટોબર 2023ની સવારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ગાઝિયાબાદમાં નમો ભારત ટ્રેનને લીલી ઝંડી બતાવી તેનું લોકાર્પણ કરવામાં આવશે. આ ટ્રેન ભારતની પ્રથમ પ્રથમ RRTS ટ્રેન હશે. આ ટ્રેન સુવિધાને અલગ અલગ ફેઝમાં શરુ કરવામાં આવશે. હાલ તેને દિલ્હી-ગાઝિયાબાદ-મેરઠ કોરીડોર માટે શરુ કરવામાં આવશે.
RapidX શું છે?
નેશનલ કેપિટલ રિજન ટ્રાન્સપોર્ટ કોર્પોરેશન (NCRTC) ‘RapidX’ નામની સેમી-હાઈ-સ્પીડ પ્રાદેશિક રેલ સેવા માટે કોરિડોરનું નિર્માણ કરી રહ્યું છે. તેને પ્રાદેશિક રેપિડ ટ્રાન્ઝિટ સિસ્ટમ એટલે કે RRTS કહેવામાં આવે છે.
NCRTC એ દિલ્હી, હરિયાણા, રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશની સરકારો સાથે કેન્દ્રની સંયુક્ત કંપની છે. તેને દિલ્હી અને મેરઠ વચ્ચે ભારતના પ્રથમ આરઆરટીએસના નિર્માણ અને જાળવણીની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે.
ત્રણ ચરણમાં પૂર્ણ થશે રૂટનું કામ
ભારતની પ્રથમ RapidX ટ્રેન નમો ભારત દ્વારા હાલ 82 કિલોમીટરનો પ્રથમ ફેઝ તૈયાર કરી દેવામાં આવ્યો છે. આ પ્રથમ ફેઝમાં 14 કિલોમીટરનો ભાગ દિલ્હીમાં છે, જયારે બાકીનો 68 કિલોમીટરનો ભાગ ઉત્તર પ્રદેશમાં છે. નમો ભારતને દિલ્હી મેટ્રોની વિવિધ લાઈનો સાથે પણ જોડવામાં આવશે. આ ટ્રેન શરુ થયા બાદ તે અલવર, પાણીપત અને મેરઠ જિલ્લાના શહેરોને કનેક્ટ કરશે.
પ્રથમ ચરણનું કાર્ય પૂર્ણ થયા બાદ આ પ્રોજેક્ટને દુહાઈથી મેરઠ સુધી લંબાવવામાં આવશે અને મેરઠ સાઉથ સુધી દ્વિતીય ચરણમાં લંબાવવામાં આવશે. ત્રીજા ચરણમાં સાહિબાબાદથી દિલ્હીના રૂટને કવર કરવામાં આવશે અને વર્ષ 2025 સુધીમાં આ ટ્રેન દિલ્હીથી મેરઠ વચ્ચેનું અંતર માત્ર 55 મીનીટમાં કાપતી નજરે પડશે.
કેટલા કોચ અને અનામત બેઠકો હશે?
દરેક RapidX ટ્રેનમાં એક પ્રીમિયમ કોચ સહિત કુલ 6 કોચ હશે. તેમાં ચાર સ્તર હશે અને એક કોચ મહિલાઓ માટે આરક્ષિત હશે. આ મહિલા આરક્ષિત કોચ પ્રીમિયમ કોચની બાજુમાં હશે. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર RapidX ટ્રેનના દરેક કોચમાં સીટો ક્રમશઃ ગોઠવવામાં આવી છે. મહિલાઓ માટે આરક્ષિત કોચ ઉપરાંત અન્ય કોચમાં સીટો પણ મહિલાઓ, ખાસ કરીને દિવ્યાંગો અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે અનામત રાખવામાં આવશે.
કેટલા લોકો મુસાફરી કરી શકશે
દરેક RapidX ટ્રેનમાં બંને છેડે પાયલોટ કેબિન હશે અને તેમાં 407 લોકોની બેઠક ક્ષમતા હશે. આ સાથે 1,061 વધારાના મુસાફરોને સમાવી શકાશે. તેના કોચમાં ઓવરહેડ લગેજ રેક, ઓન-બોર્ડ વાઈ-ફાઈ, દરેક સીટ માટે ચાર્જિંગ પોઈન્ટ, જાહેર સરનામું અને ડિસ્પ્લે સિસ્ટમ, ડાયનેમિક રૂટ મેપ ડિસ્પ્લે સાથે 2X2 બેઠકો હશે. તેથી, વ્હીલચેર માટે નિયુક્ત જગ્યાની સાથે, ત્યાં ઇમરજન્સી એલાર્મ સિસ્ટમ હશે જે મુસાફરોને કટોકટીના સમયે ઇન્ટરકોમ દ્વારા ડ્રાઇવર સાથે વાત કરવાની મંજૂરી આપશે.
પ્રીમિયમ કોચ કેવો હશે?
રિપોર્ટ અનુસાર, દિલ્હીથી મેરઠ તરફ જનાર પ્રથમ કોચ અને મેરઠથી દિલ્હી તરફ આવનારો છેલ્લો કોચ પ્રીમિયમ કોચ હશે. તેને બાજુના કોચથી સ્લાઈડિંગ ડોર દ્વારા અલગ કરવામાં આવશે. આ સાથે, પ્રીમિયમ કોચમાં સીટોનો કલર કોડ અન્ય કોચના રંગથી અલગ હશે.
આ સાથે, વિવિધ પેસેન્જર-ફ્રેન્ડલી સુવિધાઓ જેવી કે આરામદાયક ગાદીવાળી રેકલાઈનિંગ સીટ, કોટ હુક્સ, મેગેઝિન હોલ્ડર્સ અને ફૂટરેસ્ટ પ્રીમિયમ કોચને પ્રીમિયમ બનાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, પ્રીમિયમ કોચ સીટમાં વધારાના લેગરૂમ હશે.
આ કોચમાં બોર્ડિંગ પ્રીમિયમ લોન્જ દ્વારા જ થઈ શકે છે. આગામી સમયમાં વેન્ડિંગ મશીન લગાવવાની પણ યોજના છે. જેથી નાસ્તો અને પીણાં કોચની અંદર જ ખરીદી શકાય.
આ સુવિધાઓ RapidX સ્ટેશન પર ઉપલબ્ધ થશે
દરેક RapidX સ્ટેશન પર કોનકોર્સ લેવલ પર પેઇડ વિસ્તારોમાં પીવાનું પાણી અને શૌચાલય હશે. નાના બાળકો સાથે મુસાફરી કરતા મુસાફરોને ધ્યાનમાં રાખીને દરેક સ્ટેશનના લેડીઝ ટોયલેટમાં ડાયપર બદલવા માટે જગ્યા આપવામાં આવશે. તમામ RapidX સ્ટેશનો પર પ્રાથમિક સારવારની સુવિધા પૂરી પાડવામાં આવશે.
કોઈપણ તબીબી કટોકટી માટે એમ્બ્યુલન્સ સરળતાથી બોલાવી શકાય છે. આ વિભાગમાં RapidX ના ગાઝિયાબાદ સ્ટેશન પર ‘લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ સેન્ટર’ પણ છે. તે સવારે 8 થી રાત્રે 8 વાગ્યા સુધી ખુલ્લું રહેશે. અહીંથી, RapidX કનેક્ટ એપ પર ખોવાયેલી અને મળેલી વસ્તુઓ વિશેની માહિતી આપવામાં આવશે.
કેટલી છે ‘નમો ભારત’ની સ્પીડ અને ફ્રિકવન્સી
PMO દ્વારા 18 ઓકટોબર 2023ના રોજ જાહેર કરવામાં આવેલ એક નિવેદનમાં નમો ભારત વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. તેમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના વિઝનને અનુરૂપ નવા વર્લ્ડક્લાસ ટ્રાન્સપોર્ટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના નિર્માણ થકી દેશમાં ક્ષેત્રીય કનેક્ટિવિટીને ટ્રાન્સફોર્મ કરવા માટે RRTS પરિયોજના વિકસિત કરવામાં આવી રહી છે. ભારતની પ્રથમ પ્રથમ RRTS ટ્રેન નમો ભારત એક સેમી-હાઈ અને હાઈ ફ્રિકવન્સી કમ્યુટર ટ્રાંજિટ સીસ્ટમ છે, જેમાં ટ્રેન 180 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે દોડી શકશે.
પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલી માહિતી અનુસાર RRTS એક પરિવર્તનકારી ક્ષેત્રીય વિકાસ પગલું છે. ટ્રેનની ફ્રિકવન્સીની વાત કરવામાં આવે તો કાર્યાલયના જણાવ્યા અનુસાર તેને એવી રીતે ડીઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે ઇન્ટરસીટી આવાગમન માટે દર 15 મિનીટમાં આ હાઈ સ્પીડ ટ્રેન યાત્રીઓ માટે ઉપલબ્ધ થશે અને જરૂર પડ્યે તેની ફ્રિકવન્સીને 5 મિનીટની પણ કરી શકાશે.
RapidX માટે ભાડું શું હશે?
ભારતની આ RapidX અથવા ‘નમો ભારત’ ટ્રેનમાં બે પ્રકારના કોચ છે, સ્ટાન્ડર્ડ ક્લાસ અને પ્રીમિયમ ક્લાસ. આ કોચમાં 90 સેમીથી ઓછી ઊંચાઈવાળા બાળકોને મફતમાં મુસાફરી કરવાની સુવિધા મળશે. ભાડાની વાત કરીએ તો, જ્યારે સ્ટાન્ડર્ડ ક્લાસના મુસાફરોએ ટૂંકા અંતરના રૂટ માટે માત્ર ₹20 ચૂકવવા પડશે, પ્રીમિયમ વર્ગના મુસાફરોએ તેના માટે ₹40 ચૂકવવા પડશે.
તેવી જ રીતે, જો કોઈ પેસેન્જર સેક્શનના પહેલા સ્ટેશનથી છેલ્લા સ્ટેશન સુધી મુસાફરી કરી રહ્યો હોય, તો તે જ રૂટ પરના સ્ટાન્ડર્ડ ક્લાસના મુસાફરોએ ₹50 ચૂકવવા પડશે, જ્યારે પ્રીમિયમ ક્લાસ કોચ માટે ₹100 ભાડા તરીકે ચૂકવવા પડશે.
ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે સાહિબાબાદથી દુહાઈ ડેપો જાઓ છો, તો તમારે સ્ટાન્ડર્ડ ક્લાસમાં મુસાફરી કરવા માટે ₹50 અને પ્રીમિયમ ક્લાસ કોચ માટે ₹100 ચૂકવવા પડશે. આ કોરિડોરના ઉદ્ઘાટનના દિવસે RapidX સ્માર્ટ કાર્ડ લોન્ચ થવાની સંભાવના છે.
