થોડા દિવસો પહેલા, સુપ્રીમ કોર્ટે તેના નિર્ણયમાં આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો માટે 10 ટકા EWS અનામત ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ત્યારે કોંગ્રેસે આ નિર્ણયને આવકાર્યો હતો. કોંગ્રેસ નેતાઓ દ્વારા આનો શ્રેય પણ તેમની પાર્ટીને આપવામાં આવ્યો હતો. એ જ કોંગ્રેસ હવે આ નિર્ણયની સમીક્ષાના નામે સામે આવી છે.
કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા અને પૂર્વ ગૃહમંત્રી પી ચિદમ્બરમે EWS પર પાર્ટીના નવા સ્ટેન્ડનું સ્વાગત કર્યું છે. આ અંગે તેમણે ટ્વીટ કર્યું, “હું AICCના નિવેદનનું સ્વાગત કરું છું કે પાર્ટી આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો માટે અનામત અંગે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયની સમીક્ષા કરશે. નવી આરક્ષણમાંથી SC, ST અને OBCને બાકાત રાખવાથી લોકોમાં ચિંતા વ્યાપી ગઈ છે.”
The reason is that, according to the Sinho Commission, SC, ST and OBC constituted 82 per cent of the population below the poverty line.
— P. Chidambaram (@PChidambaram_IN) November 12, 2022
The poor form a class. Can the law exclude 82 per cent of the poor? This is a question that must be examined objectively and dispassionately.
આ અંગે દલીલ કરતાં ચિદમ્બરમે આગળ કહ્યું, “કારણ એ છે કે સિંઘો કમિશન મુજબ, SC, ST અને OBC ગરીબી રેખા નીચેની વસ્તીના 82 ટકા છે. ગરીબ એક વર્ગ છે. શું કાયદો 82 ટકા ગરીબોને બાકાત રાખી શકે? આ એક એવો પ્રશ્ન છે જે નિષ્પક્ષ તપાસને પાત્ર છે.”
હકીકતમાં, દક્ષિણના બિન-ભાજપ શાસિત રાજ્યોએ આ નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો છે. તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી એમકે સ્ટાલિને રાજધાનીમાં સર્વપક્ષીય બેઠક બોલાવી, જેમાં EWS આરક્ષણ સંબંધિત 103મા બંધારણીય સુધારાને ફગાવી દીધો હતો. આ બેઠકમાં કોંગ્રેસે પણ ભાગ લીધો હતો.
સિંઘો કમિશન, જેના આધારે ચિદમ્બરમ હવે EWS ક્વોટા માટેના સમર્થનની સમીક્ષા કરવાની વાત કરી રહ્યા છે, કોંગ્રેસના સંચાર વડા જયરામ રમેશે આ નિર્ણયનો શ્રેય કોંગ્રેસને આપ્યો હતો. EWS ક્વોટા પર સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયનું સ્વાગત કરતા તેમણે કહ્યું હતું કે અનામત આપવાની પ્રક્રિયા મનમોહન સિંહ સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી.
જયરામે અનામત લાગુ કરવામાં વિલંબ માટે મોદી સરકારને જવાબદાર ઠેરવી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, “મનમોહન સિંહ સરકારે સિંઘો કમિશનની સ્થાપના કરીને આ પ્રક્રિયા (EWS ને અનામત આપવાની) શરૂઆત કરી હતી. આ પંચે જુલાઈ 2010માં પોતાનો રિપોર્ટ આપ્યો હતો. આ પછી વ્યાપક પરામર્શ કરવામાં આવ્યું અને 2014 સુધીમાં બિલ તૈયાર થઈ ગયું. મોદી સરકારને આ બિલ લાગુ કરવામાં પાંચ વર્ષ લાગ્યા છે.”
જાતિના આધારે વસ્તીગણતરીનું સમર્થન કરતાં જયરામે વધુમાં કહ્યું હતું કે, “અહીં એ પણ ઉલ્લેખનીય છે કે સામાજિક આર્થિક અને જાતિની વસ્તી ગણતરી 2012 સુધીમાં પૂર્ણ થઈ હતી જ્યારે હું પોતે કેન્દ્રીય ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી હતો. મોદી સરકારે જાતિની વસ્તી ગણતરીને અપડેટ કરવા અંગે હજુ સુધી તેની સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી નથી. કોંગ્રેસ પાર્ટી આ વસ્તી ગણતરીને સમર્થન આપે છે અને માંગ કરે છે.”
અહીં જયરામનું આ નિવેદન પાર્ટીના સ્ટેન્ડની વિરુદ્ધ હતું. 2009 અને 2014ની લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન કોંગ્રેસે તેના ઢંઢેરામાં કહ્યું હતું કે SC, ST અને OBC માટે વર્તમાન અનામતને કોઈ પણ સંજોગોમાં અસર થવા દેવામાં આવશે નહીં. આને અસર કર્યા વિના, તમામ સમુદાયો માટે EWS આરક્ષણ આપવામાં આવશે.
જો કે, સ્ટાલિનની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી સર્વપક્ષીય બેઠકમાં, EWS ક્વોટામાં તમામ જાતિઓનો સમાવેશ કરવા પર સહમતિ દર્શાવવામાં આવી હતી, અને તેના આધારે કોંગ્રેસ તેના અગાઉના નિવેદનથી પીછેહઠ કરી હતી. ઉત્તર ભારતમાંથી લગભગ લુપ્ત થઈ ગયેલી કોંગ્રેસને દક્ષિણ ભારતના બાકીના મતદારોની ચિંતા થવા લાગી. આ સાથે, રાષ્ટ્રીય સ્તરે બનાવવામાં આવી રહેલા મોદી વિરોધી વિરોધ મંચથી પોતાને અલગ રાખવાનું યોગ્ય માનવામાં આવતું નથી.
આ પછી, શનિવારે (12 નવેમ્બર 2022) જયરામે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયના સમર્થન પર પક્ષના વલણની સમીક્ષા કરવાની વાત કરી. નોંધનીય છે કે કોંગ્રેસે પણ EWS ક્વોટા માટે ભાજપ સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલા બંધારણીય સુધારા બિલને સમર્થન આપ્યું હતું. હવે એ જ કોંગ્રેસ ફરી તેનો વિરોધ કરતી જોવા મળી રહી છે.
