સુપ્રીમ કોર્ટે ગઈકાલે હિજાબ વિવાદ પર કર્ણાટક હાઈકોર્ટના નિર્ણયને પડકારતી અરજીઓ પર સુનાવણી કરી હતી. કર્ણાટક હાઈકોર્ટે પોતાના ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં હિજાબ પહેરવું એ ઈસ્લામમાં મૂળભૂત ધાર્મિક પ્રથા નથી. અરજદાર તરફથી વરિષ્ઠ એડવોકેટ યુસુફ મુછલા હાજર રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે અરજદારના કહેવા પ્રમાણે હિજાબ તેમના ધર્મનો એક ભાગ છે અને ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ ઘણા વર્ષોથી કોઈપણ પ્રતિબંધ વિના હિજાબ પહેરે છે. આ બધી દલીલો વચ્ચે સલમાન ખુર્શીદે સુપ્રીમ કોર્ટમાં કુરાન આપી કહ્યું અલ્લાહે જે કહ્યું છે, તેનું પાલન કરવું પડશે
Mucchala continues reading from the petition, showing the bench pleadings regarding hijab – “…previous students since several years have continued to wear hijab without any hindrance”.
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
“There is not denial of this by the respondent”, Muchhala.#Hijab
આના પર જસ્ટિસ ગુપ્તાએ કહ્યું હતું કે, “તમારો તર્ક શું છે? હાઈકોર્ટ સમક્ષ જે કહેવામાં આવ્યું છે તેને જ અમે ધ્યાનમાં લઈ શકીએ છીએ.” તેના પર યુસુફનું કહેવું છે કે આ મામલાને બંધારણીય બેંચ પાસે મોકલવો જોઈએ. આ મારા મિત્ર કામત દ્વારા વિનંતી કરવામાં આવી છે, જે હું પુનરાવર્તન કરીશ નહીં.” તેણે કહ્યું, “મારે હિજાબ પહેરવું કે નહીં તે મારી પસંદગી છે. કુરાન મર્યાદાનું પાલન કરવાનું કહે છે અને મને તેનું પાલન કરવાનો આ વ્યક્તિગત અધિકાર હોવો જોઈએ.”
Mucchala : It is my preference, whether to wear hijab. My Quran says observe modesty. And to observe that modesty, I must have this personal marker. #Hijab #SupremeCourt
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
મુચલાએ વધુમાં કહ્યું કે કોર્ટે કુરાનના અર્થઘટનનું કામ શરૂ ન કરવું જોઈએ અને માત્ર એક જ અભિગમ અપનાવવો જોઈએ નહીં. તેમણે કહ્યું કે આ હાઈકોર્ટે કર્યું છે અને અબ્દુલ્લા યુસુફ અલીના અનુવાદને અલગ સ્વરૂપમાં લેવામાં આવ્યું છે.
Mucchala : Court should not embark upon the task of interpreting Quran and should not pick up just one view. That is what the High Court has done. The translation of Abdulla Yusuf Ali has been taken as divine words.#Hijab #SupremeCourt
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
આના જવાબમાં જસ્ટિસ ધુલિયાએ કહ્યું કે, મને એ નથી સમજાતું કે તમે તેને ધાર્મિક પ્રથા હોવાનો દાવો કરીને હાઈકોર્ટમાં ગયા છો. HC પાસે શું વિકલ્પ છે? હાઈકોર્ટ પોતાની રીતે નિર્ણય આપે છે અને તમે કહો છો કે તે ન કરી.
Justice Dhulia : I am not understanding this point. You went to the High Court claiming it as an essential religious practice. What option does the HC have? HC gives a decision one way or other and you say it cannot be done.#Hijab #SupremeCourt
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
આ પછી વરિષ્ઠ વકીલ સલમાન ખુર્શીદ આ બાબતે કહે છે, “કુરાન માનવ નિર્મિત નથી. તેમાં આયતો, નિયમો છે, જે પ્રોફેટ દ્વારા આવ્યા છે. આ બધું તેના અનુસાર બનેલું છે અને તે ફરજિયાત છે.”
Khurshid : Unlike other religions, Islam has no binary of obligatory and non-obligatory. The word of God is obligatory.#Hijab #SupremeCourt
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
તેમણે કહ્યું, “અન્ય ધર્મોથી વિપરીત, ઇસ્લામમાં ફરજિયાત અને બિન-ફરજિયાતના બેવડા ધોરણો નથી. અલ્લાહ દ્વારા બોલાયેલ દરેક શબ્દ ફરજિયાત છે.” તેમના મતે પ્રોફેટ જે કર્યું તે કુરાનના શબ્દો છે. ઇસ્લામમાં ફરજિયાત અને બિન-ફરજિયાતની કોઈ બાઈનરી નથી. ત્યારબાદ ખુર્શીદે ન્યાયાધીશોને કુરાનની નકલો સોંપી. તેમણે કહ્યું કે કુરાનની વાત ન માનનારાઓ માટે સજાની પણ જોગવાઈ છે.
જસ્ટિસ ધુલિયાએ આના પર ખુર્શીદને પૂછ્યું કે તમારો શું અભિપ્રાય છે? શું આ ધાર્મિક બાબત છે? તેનાપર તેમને જવાબ આપ્યો કે, “તેને ધર્મ તરીકે જોઈ શકાય છે, તેને અંતરાત્મા તરીકે જોઈ શકાય છે, તેને સંસ્કૃતિ તરીકે જોઈ શકાય છે, તેને વ્યક્તિગત ગૌરવ અને ગોપનીયતા તરીકે જોઈ શકાય છે.” ત્યારબાદ ખુર્શીદે બેન્ચને બુરખા, જીલબાબ અને હિજાબ વચ્ચેનો તફાવત સમજાવ્યો . વરિષ્ઠ વકીલે કહ્યું કે રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં મહિલાઓ જ્યારે બહાર જાય છે ત્યારે ઘુંઘટ ફરજિયાત માનવામાં આવે છે.
Khurshid : Our jurisprudence recognizes culture as well as religion. Since your lordships have been addressed on essential religious practice, I will not elaborate. #Hijab #SupremeCourt
— Live Law (@LiveLawIndia) September 12, 2022
તે જ સમયે, વરિષ્ઠ વકીલ કામતે પણ બંધારણની કલમ 25(2) હેઠળ તેમની દલીલો દરમિયાન પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો, “જો હું સ્કાર્ફ પહેરું છું, તો હું કોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરી રહ્યો છું.” રાજ્યની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં હિજાબ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના રાજ્ય સરકારના આદેશને યથાવત રાખતા કર્ણાટક હાઈકોર્ટના આદેશને પડકારતી અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટે 8 સપ્ટેમ્બરે સુનાવણી મોકૂફ રાખી હતી . સર્વોચ્ચ અદાલત દ્વારા હિજાબ પ્રતિબંધ પર આગામી સુનાવણી 12 સપ્ટેમ્બર 2022 ના રોજ નક્કી કરવામાં આવી હતી.
હિજાબ વિવાદ પર હાઈકોર્ટે શું નિર્ણય આપ્યો હતો?
નોંધનીય છે કે કર્ણાટકમાં 14 માર્ચ 2022ના રોજ હાઈકોર્ટનો નિર્ણય આવ્યો હતો. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિદ્યાર્થીનીઓ નિર્ધારિત યુનિફોર્મ પહેરીને આવવાની ના પાડી શકે નહીં. આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં 23 અરજીઓ મૂકીને પડકારવામાં આવ્યો હતો. આ મામલે સુનાવણી દરમિયાન એડવોકેટ રાજીવ ધવને હિજાબને યોગ્ય ઠેરવવા માટે પાઘડી અને તિલક પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. જોકે જસ્ટિસ ગુપ્તાએ અવલોકન કર્યું હતું કે, “પાઘડીને હિજાબની સમકક્ષ ન કહી શકાય, તે ધાર્મિક નથી. તે શાહી દરબારમાં પહેરવામાં આવતી હતી. મારા દાદા કાયદાની પ્રેક્ટિસ કરતી વખતે તેને પહેરતા હતા. હિજાબ સાથે તેની સરખામણી ન કરો.”
