અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે કહ્યું છે કે ઈસ્લામિક કાયદો મુસ્લિમને એક પત્ની હોવા છતાં બીજા લગ્ન કરવાનો અધિકાર આપે છે. કોઈ મુસ્લિમને પત્નીની ઈચ્છા વિરુદ્ધ તેની (પત્ની) સાથે રહેવાની ફરજ પાડવા માટે કોર્ટનો આદેશ મેળવવાનો અધિકાર નથી.
Can’t Compel Wife To Live With Muslim Husband Who Has Married Another Woman If It Isn’t ‘Equitable’: Allahabad High Court @ISparshUpadhyay https://t.co/RmrsFOISN5
— Live Law (@LiveLawIndia) October 11, 2022
કોર્ટે કહ્યું કે પત્નીની સંમતિ વિના બીજા લગ્ન કરવા તેની (પ્રથમ પત્ની) સાથે ક્રૂરતા છે. જો કોર્ટ તેને પહેલી પત્નીની ઈચ્છા વિરુદ્ધ પતિ સાથે રહેવાની ફરજ પાડે છે તો તે મહિલાના ગૌરવપૂર્ણ જીવન અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાના બંધારણીય અધિકારનું ઉલ્લંઘન ગણાશે.
શું છે આખો મામલો
અઝીઝુર રહેમાન અને હમીદુન્નીશાના લગ્ન 12 મે 1999ના રોજ થયા હતા. સામેની પત્ની તેના પિતાનું એકમાત્ર હયાત સંતાન છે. તેના પિતાએ તેની સ્થાવર મિલકત તેની પુત્રીને દાનમાં આપી હતી. તે તેના 93 વર્ષીય પિતા સાથે તેના ત્રણ બાળકોની સંભાળ રાખે છે. તેણીને કહ્યા વિના પતિએ ફરીથી લગ્ન કરી લીધા, તેણીને પણ બાળકો છે. પત્નીને તેની સાથે રહેવા મળે તે માટે પતિએ ફેમિલી કોર્ટમાં કેસ કર્યો હતો. ફેમિલી કોર્ટે તરફેણમાં આદેશ ન આપ્યો તો હાઇકોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરવામાં આવી હતી.
કોર્ટે કુરાનની આયત ટાંકી હતી
હાઈકોર્ટે કુરાનની સૂરા-4 શ્લોક-3ને ટાંકીને કહ્યું છે કે જો કોઈ મુસ્લિમ તેની પત્ની અને બાળકોની યોગ્ય સંભાળ રાખી શકતો નથી, તો તેને ફરીથી લગ્ન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. ફેમિલી કોર્ટે સંત કબીરનગરની પ્રથમ પત્ની હમીદુન્નીશા ઉર્ફે શફીકુન્નીશાને તેની મરજી વિરુદ્ધ તેના પતિ સાથે રહેવાનો આદેશ આપવાના ઇનકારને માન્ય રાખ્યો છે.
કોર્ટે અરજી ફગાવી દીધી હતી
કોર્ટે ઇસ્લામિક કાયદા વિરુદ્ધના નિર્ણય અને હુકમનામું રદ કરવા માટે દાખલ કરેલી પ્રથમ અપીલને ફગાવી દીધી હતી. જસ્ટિસ એસપી કેસરવાની અને જસ્ટિસ રાજેન્દ્ર કુમારની ડિવિઝન બેંચે અઝીઝુર રહેમાનની અપીલ પર આ નિર્ણય આપ્યો છે. કોર્ટે સુપ્રીમ કોર્ટના તમામ નિર્ણયોનો ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે બંધારણની કલમ 21 હેઠળ દરેક નાગરિકને ગૌરવપૂર્ણ જીવન અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાનો મૂળભૂત અધિકાર છે.
કલમ 14 બધાને સમાનતાનો અધિકાર આપે છે. કલમ 15(2) લિંગ વગેરેના આધારે ભેદભાવને પ્રતિબંધિત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે કોઈપણ વ્યક્તિગત કાયદો અથવા પ્રથા બંધારણીય અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરી શકે નહીં. વ્યક્તિગત કાયદાના નામે નાગરિકોને બંધારણીય મૂળભૂત અધિકારો નકારી શકાય નહીં. જીવનના અધિકારમાં ગૌરવપૂર્ણ જીવનનો અધિકાર શામેલ છે.
કોર્ટની ટિપ્પણી
કોર્ટે કહ્યું કે જે સમાજમાં મહિલાઓનું સન્માન ન થાય તે સમાજ સંસ્કારી ન કહેવાય. જે દેશ સ્ત્રીઓનું સન્માન કરે તે જ સંસ્કારી દેશ કહી શકાય. કહ્યું કે મુસ્લિમોએ પોતે એક પત્ની હોવા છતાં બીજા લગ્ન કરવાનું ટાળવું જોઈએ. કુરાન એવા મુસ્લિમને મંજૂરી આપતું નથી જે એક પત્ની સાથે ન્યાય ન કરે તે બીજી સાથે લગ્ન કરે.
“A society that does not respect its women, cannot be treated to be civilized. The civilization of a country is known how it respects its women.” : #AllahabadHighCourt #allahabad_high_court
— Live Law (@LiveLawIndia) October 11, 2022
