શું તમે જાણો છો કે જો તમારી નજરથી કોઈ મહિલાને અસ્વસ્થતા અનુભવાય છે તો તમે જેલ પણ જઈ શકો છો? નેશનલ ક્રાઈમ ઈન્વેસ્ટિગેશન બ્યુરોના ટ્વીટ બાદ આ નિયમ ફરી ચર્ચામાં આવ્યો છે. NCIB એ એક બિન-સરકારી સંસ્થા (NGO) છે જે ગુના-ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ એક નેટવર્ક દ્વારા સમગ્ર દેશમાં પોલીસ સાથે મળીને કામ કરવાનો દાવો કરે છે. પરંતુ, શું ખરેખર સ્ત્રીને જોવાની પણ ‘સમય મર્યાદા’ છે?
NCIBએ તેના ટ્વિટમાં લખ્યું, “આવશ્યક માહિતી – કોઈપણ છોકરી/મહિલાને 14 સેકન્ડથી વધુ સમય સુધી જોવાથી જેલ થઈ શકે છે, કારણ કે જાણ્યે-અજાણ્યે અને મજાકમાં પણ કોઈ પરિચિત કે અજાણી છોકરી/મહિલાને 14 સેકન્ડથી વધુ સમય સુધી જોવું એ આઈપીસીની કલમ 294 અને 509 હેઠળ ગંભીર ગુનો છે. આવા કિસ્સાઓ છેડતી હેઠળ આવે છે.”
‘ભારતીય દંડ સંહિતા’ની આ કલમોમાં શું છે?
આઈપીસીની કલમ-294 મુજબ, જાહેર સ્થળોએ અશ્લીલ કૃત્ય કરવું અથવા અશ્લીલ ગીત ગાવું અથવા કોઈ અશ્લીલ શબ્દ બોલવો એ સજાપાત્ર ગુના હેઠળ આવે છે. આ માટે 3 મહિનાની જેલ અને દંડ થઈ શકે છે. સાદી ભાષામાં કહીએ તો કોઈને હેરાન કરવા માટે જાહેર સ્થળે અશ્લીલ કૃત્ય કરવું એ ગુનો છે. જો કે, ‘અશ્લીલતા’ શું છે તે અહીં સંપૂર્ણ રીતે વ્યાખ્યાયિત નથી.
મંદિરોની કલાકૃતિઓ અથવા હજારો વર્ષોની નાગા સાધુ પરંપરાને આમાંથી બહાર રાખવામાં આવી છે. બીજી તરફ જો આપણે IPCની કલમ-509ની વાત કરીએ તો મહિલાનું અપમાન કરવા માટે કોઈ પણ શબ્દ, હાવભાવ કે કોઈપણ વસ્તુનું પ્રદર્શન કરવાથી 3 વર્ષની કેદ અને દંડ થઈ શકે છે. આ અંતર્ગત મહિલાની ‘ગોપનીયતાનું અતિક્રમણ’ પણ ગુનો છે. સાદી ભાષામાં કહીએ તો, સ્ત્રીને પરેશાન કરવાના ઉદ્દેશ્યથી શબ્દો, વસ્તુઓ કે હાવભાવનું પ્રદર્શન એ ગુનો છે.
જો કે, આ બંને વિભાગોમાં ક્યાંય સમય મર્યાદાનો ઉલ્લેખ નથી. જો કે, NCIBના ટ્વીટથી ઘણા લોકોને એવું લાગ્યું કે જાણે તે કોઈ સરકારી એજન્સીની ટ્વીટ હોય, જ્યારે કે તે એક બિન-સરકારી સંસ્થા છે. તેણે પોતાનો લોગો પણ એવી રીતે રાખ્યો છે કે તે સરકારી એજન્સી હોવાનો ભ્રમ ઉભો કરે છે. NGOનો દાવો છે કે મહિલાને 14 સેકન્ડ સુધી જોવાથી જેલ થઈ શકે છે. જો કોઈ દ્વારા મહિલાને પરેશાન કરવા માટે માટે કંઈક કરવામાં આવે તો જેલની જોગવાઈ છે.
કાયદામાં ક્યાંય પણ સમય મર્યાદાનો ઉલ્લેખ નથી. આ કથિત નિયમ ઓગસ્ટ 2016માં કેરળના તત્કાલિન આબકારી કમિશનર ઋષિરાજ સિંહના નિવેદનથી ચર્ચામાં આવ્યો હતો. તેમણે પૂછ્યું હતું કે જો 14 સેકન્ડની મંજૂરી નથી તો શું 13 સેકન્ડ સુધી મહિલાને જોવાની છૂટ છે? કલમ-354D હેઠળ, મહિલાના નકારા છતાં સંપર્ક કરવાનો પ્રયાસ કરવો એ ગુનો છે. પીછો કરવાથી સજા પણ થઈ શકે છે. જો કે, 14 સેકન્ડના કાયદાનો સત્તાવાર રીતે ક્યાંય ઉલ્લેખ નથી.
