કોર્ટના આદેશ પર 19 નવેમ્બર 2024ના રોજ સંભલમાં આવેલી (Sambhal) જામા મસ્જિદનો (Jama Masjid) પ્રથમ વખત સરવે કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે પણ આસપાસના મકાનોની છત પર લોકો એકઠા થઈ ગયા હતા. પરંતુ તે સમયે સરવેમાં કોઈ વિક્ષેપ પડ્યો ન હતો. પરંતુ 24 નવેમ્બરના રોજ જેવી ટીમ સરવે (Survey Team) માટે ફરીથી મસ્જિદ પહોંચી તો કટ્ટરપંથી મુસ્લિમ ટોળાએ (Muslim Mob) તેમના પર હુમલો (Attack) કરી દીધો. આ હુમલો એવી રીતે કરવામાં આવ્યો હતો કે, જાણે પહેલાંથી જ ઉપદ્રવી ટોળું તેના માટે તૈયાર હતું.
સંભલમાં મુસ્લિમ ટોળાં દ્વારા પથ્થરમારો થયો. આગચંપી કરવામાં આવી. ફાયરિંગ પણ થયું, જેમાં પોલીસકર્મીઓ પણ ઘાયલ થયા. 3 લોકોના મોત થયા. પોલીસે લાઠીચાર્જ કરવો પડ્યો. ટીયરગેસના સેલ છોડવા પડ્યા. વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ સ્થળ પર આવીને ચાર્જ સંભાળવો પડ્યો. આખરે માત્ર 5 દિવસમાં એવું શું બન્યું કે સંભલમાં ખળભળાટ સાથે ઉપદ્રવ ફાટી નીકળ્યો? આટલું મોટું ટોળું ક્યાંથી આવ્યું? એકસાથે આટલા પથ્થરો કેવી રીતે વરસ્યા કે આખો રસ્તો જ બ્લોક થઈ ગયો અને ટ્રેક્ટરમાં તે પથ્થરોને લઈ જવા પડ્યા?
જ્યારે તમે આ પ્રશ્નોના જવાબો શોધો છો, તો સમજાશે કે 19થી 24 નવેમ્બરની વચ્ચે 22 નવેમ્બર પણ આવે છે, જે દિવસે જુમ્મા પર આ જ જામા મસ્જિદમાં સામાન્ય કરતાં વધુ ભીડ જોવા મળી હતી. આ દરમિયાન જ સપાના સ્થાનિક સાંસદ ઝિયાઉર રહેમાન બર્કનું નિવેદન આવ્યું હતું કે, ‘મસ્જિદ જ રહેશે’, આ નિવેદને મુસ્લિમોને કોર્ટની કાર્યવાહી સામે ભડકાવવાનું કામ પણ કર્યું હતું. 24 નવેમ્બરની હિંસા બાદ પણ પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અખિલેશ યાદવ અને અન્ય સપા નેતાઓ ઘટનાને એવી રીતે રજૂ કરી રહ્યા છે કે, જાણે પથ્થરમારો કરનાર ઇસ્લામી ટોળું જ પીડિત હોય. ઘટના એવી રીતે રજૂ કરવામાં આવી રહી છે કે, જાણે કોર્ટના આદેશ વિના જ સરવે કરવામાં આવી રહ્યો હોય.
મુસ્લિમોના વાહનો છોડી દીધા, પોલીસ લખેલા વાહનોને જ ચાંપી આગ
હિંસક ટોળાએ જામા મસ્જિદ પાસે પાર્ક કરેલા વાહનોને આગ ચાંપી દીધી હતી. સંભલના પોલીસ અધિક્ષક IPS કૃષ્ણ કુમાર વિશ્નોઈએ કહ્યું કે આ હિંસા સંપૂર્ણપણે વિચારેલા કાવતરાના ભાગરૂપે કરવામાં આવી છે. ઇસ્લામી ટોળાએ તે બાઇક અને કારને આગ લગાડી જેના પર પોલીસ લખેલું હતું અથવા તેના સ્ટીકરો ચોંટાડેલા હતા. આ વાહનોની બાજુમાં અનેક મુસ્લિમોના વાહનો પણ પાર્ક કરવામાં આવ્યા હતા, જેને ટોળાએ હાથ પણ લગાવ્યો ન હતો.
પોલીસ અધિક્ષકે કહ્યું છે કે, ડ્રોન અને અન્ય ઈલેક્ટ્રોનિક સાધનોનો ઉપયોગ કરીને ઘટનાની વિડીયોગ્રાફી કરવામાં આવી છે. હુમલાખોરો સામે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અધિનિયમ (NSA) હેઠળ પણ કેસ નોંધવામાં આવશે. ઘણા હુમલાખોરોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. તેની પૂછપરછ કરી તેની સામે વધુ કાયદેસરની કાર્યવાહી હાથ ધરી છે.
પથ્થરમારામાં અનેક પોલીસકર્મીઓ ઘાયલ થયા છે. તેમાં મુરાદાબાદના પોલીસ અધિક્ષક, જનસંપર્ક અધિકારી (પીઆરઓ), ડેપ્યુટી કલેક્ટર (એસડીએમ) અને ડેપ્યુટી એસપી (ડીએસપી) અનુજ ચૌધરીનો સમાવેશ થાય છે. હિંસામાં નઈમ અહેમદ, બિલાલ અંસારી અને અન્ય એકના મોત થયા હોવાના અહેવાલ છે. મૃત્યુ કેવી રીતે થયું તે અંગે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર માહિતી બહાર આવી નથી.
આચનક જ જમા નથી થઈ હિંસક ભીડ
હિંસક ટોળામાં લગભગ 2 હજાર તોફાનીઓ સામેલ હોવાનું કહેવાય છે. હિંસાના વાયરલ થયેલા વિડીયોમાં સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે કે, ટોળું કોઈપણ ભોગે મસ્જિદમાં સરવે કરી રહેલી ટીમ સુધી પહોંચવા માંગતું હતું. રસ્તામાં પોલીસે પહેલા બેરીકેટનો ઉપયોગ કરીને અને બાદમાં સમજાવટ કરીને ભીડને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. અહીં મોટો પ્રશ્ન એ છે કે, હજારોની ભીડને પાછળથી એક જ દિશામાં અને ટાર્ગેટ તરફ કોણ લઈ જઈ રહ્યું હતું?
ભીડ લગભગ એક જ નારા લગાવી રહી હતી. તેમના કપડા પણ ઓછાવત્તા અંશે સરખા હતા. તે બધાની હુમલાની પદ્ધતિ પણ એક જ હતી. છતો અને ગલીઓમાં દીવાલોનો આશરો લઈને પથ્થરમારો પણ એકદમ પ્રશિક્ષિત રીતે કરવામાં આવી રહ્યો હતો. આ જ કારણ છે કે શરૂઆતમાં પોલીસને પણ પીછેહઠ કરવી પડી હતી. હુમલાની પદ્ધતિથી તે સ્પષ્ટ લાગી રહ્યું હતું કે, કોઈ તેને કંટ્રોલ કરી રહ્યું છે.
ક્યાંથી આવ્યા આટલા પથ્થરો?
હિંસક ટોળાના હુમલાને કારણે શેરીઓ અને રસ્તાઓ પર એકલા પથ્થરો છવાઈ ગયા હતા. સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા વિડીયોમાં જોઈ શકાય છે કે, મહાનગરપાલિકાનું ટ્રેક્ટર ઈંટના ટુકડા અને પથ્થરો ટ્રોલીમાં ભરી રહ્યું છે. જો હિંસાગ્રસ્ત સમગ્ર વિસ્તારમાંથી પથ્થરો એકત્રિત કરવામાં આવે તો તે એક ટ્રક કરતાં વધુ હશે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે, આ પત્થરો ક્યારથી એકત્ર કરવામાં આવી રહ્યા હતા અને ક્યાંથી લાવવામાં આવ્યા હતા. સમાચાર લખાય છે ત્યાં સુધી ઈંટો અને પથ્થરોની 4 ટ્રોલીઓ મળી આવી છે.
#WATCH | Uttar Pradesh: Stones being collected on tractors from the spot in Sambhal where an incident of stone pelting took place when a survey team arrived at the Shahi Jama Masjid to conduct a survey of the mosque. pic.twitter.com/a2Ju1sd6JK
— ANI (@ANI) November 24, 2024
આ ઇંટો અને પત્થરો યોગ્ય રીતે કદમાં કાપવામાં આવ્યા હતા. તેનો ઘાટ અને કદ એવા રાખવામાં આવ્યા હતા કે, જેના કારણે પોલીસ પર ફેંકવામાં સરળતા રહે. એટલું જ નહીં, હિંસક ભીડમાં વૃદ્ધોથી લઈને નાના બાળકો સુધીના દરેકના હાથમાં ઈંટો અને પથ્થરો જોવા મળી રહ્યા હતા.
સપા સાંસદને પોલીસની તૈનાતીથી હતો વાંધો, નમાજમાં ભારે ભીડ
સરવે બાદ સંભલના સાંસદ ઝિયાઉર રહેમાન બર્કે કહ્યું હતું કે, “અહીં એક મસ્જિદ છે, મસ્જિદ હતી અને મસ્જિદ જ રહેશે. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે દેશનું વાતાવરણ બગડે નહીં.”વિષ્ણુ શંકર જૈનને સંબોધિત ઈશારામાં ઝિયાઉર રહેમાને કહ્યું હતું કે, “કેટલાક લોકો બહારથી આવીને અહીંનું વાતાવરણ બગાડવા માંગે છે.”
દરમિયાન, શુક્રવારે (22 નવેમ્બર, 2024) એ જ જામા મસ્જિદમાં ભારે ભીડ જોવા મળી હતી. તે જ મસ્જિદમાં નમાજ પઢનારા એક વકીલે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે, સામાન્ય રીતે 500-600 લોકો શુક્રવારની નમાજ પઢવા માટે મસ્જિદમાં આવતા હતા. પરંતુ ટ્રાયલ અને સરવે બાદ જુમ્માના રોજ 4000થી વધુ લોકો પહોંચ્યા હતા. આખરે, આ જુમ્મામાં એવું તો શું હતું કે 10 ગણા વધુ લોકો ભેગા થયા?
वही जुम्मे की नमाज को लेकर सपा सांसद जियाउर्रहमान बर्क़ ने कहा कि कुछ लोग बाहर से आकर जिले और शहर की फिजा खराब करना चाहते हैं। @barq_zia @DmSambhal pic.twitter.com/pH6AgbkWM7
— Uttar Pradesh news (@Mubarak37440254) November 22, 2024
શુક્રવારે જ જુમ્માની નમાજ દરમિયાન સપા સાંસદ ઝિયાઉર રહેમાન બર્કે, ઇસ્લામને ‘શાંતિનો મઝહબ’ ગણાવતા પોલીસની તૈનાતી સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.
અખિલેશે મુઝફ્ફરનગરવાળી હરકતનું કર્યું પુનરાવર્તન
હિંસા બાદ સપા પ્રમુખ અખિલેશે હુમલાખોરોનો બચાવ કર્યો અને તમામ દોષ પ્રશાસન પર ઢોળવાનો પ્રયાસ કર્યો.મુઝફ્ફરનગરની જેમ આ વખતે પણ તેમણે સમગ્ર હિંસાની એક નાની ક્લિપ કાપીને વહીવટીતંત્રને દોષી ઠેરવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.
संभल में शांति की अपील के साथ ही ये भी अपील है कि कोई भी इंसाफ़ की उम्मीद न छोड़े। नाइंसाफ़ी का हुक्म ज़्यादा दिन नहीं चलता सरकार बदलेगी और न्याय का युग आएगा। pic.twitter.com/XE99C72zw9
— Akhilesh Yadav (@yadavakhilesh) November 24, 2024
કદાચ આ સપાના નેતાઓની બયાનબાજી જ છે, જેના કારણે પથ્થરમારો કરી રહેલા યુવાનોને સમજાવવાના પ્રયાસ કરતા એસપી કૃષ્ણ કુમાર વિશ્નોઈએ કહ્યું હતું કે, ‘બેટા, પોતાનું ભવિષ્ય ખરાબ ના કરો.’ તેમણે આ યુવાનોને વારંવાર કહ્યું કે, “આ નેતાઓના ચક્કરમાં તમારું ભવિષ્ય ના બગાડો.”
