દૈનિક જાગરણ, ઝી ન્યૂઝ સહિતના ઘણા મીડિયા જૂથોએ 5 વર્ષથી નાના બાળકોની ટિકિટ અંગે ભ્રામક સમાચાર ફેલાવતા લખ્યું છે કે રેલવે નાના બાળકોની આખી ટિકિટ પણ કાપી રહી છે. કેટલાક મીડિયા જૂથોએ ‘રેલવેને દિયા બડા ઝટકા’ શીર્ષક સાથે નાના બાળકોની આખી ટિકિટના ભ્રામક સમાચાર પ્રકાશિત કર્યા છે. પણ આખા લેખમાં ક્યાંય પણ ખરી વાત લખાઈ નથી કે મામલો શું છે.
ત્યારબાદ દૈનિક જાગરણએ સંપૂર્ણ વાર્તાના ફોર્મેટમાં સમજાવ્યું, “મયંક, જે શહેર નિવાસીનો છે, પરિવાર સાથે ગુજરાતના પ્રવાસે ગયો હતો. તેઓ 13મી ઓગસ્ટે રાજકોટથી સોમનાથ જવાના હતા. તેણે ઓખા-સોમનાથ એક્સપ્રેસના એસી ફર્સ્ટમાં રિઝર્વેશન કરાવ્યું હતું. ચાર મુસાફરોમાંથી સૌપ્રથમ તેમના એક વર્ષના પુત્રની જાણકારી ભરવામાં આવી હતી. નાની ઉંમર હોવા છતાં રેલવે તંત્રએ અરજી સામે વાંધો ઉઠાવ્યો ન હતો. સામાન્ય મુસાફરોની જેમ એક વર્ષના બાળકને સંપૂર્ણ સીટ ફાળવીને સંપૂર્ણ ભાડું લેવામાં આવ્યું હતું.
એ જ રીતે, ઝી ન્યૂઝના અંગ્રેજી સંસ્કરણમાં પણ 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળક માટે સંપૂર્ણ ટિકિટ વિશે લખ્યું છે. આ સિવાય ઘણા નાના-મોટા મીડિયા પોર્ટલે બાળકોની ટિકિટને લઈને ‘રેલ્વેએ આપ્યો મોટો ઝટકો, હવે એક વર્ષનું બાળક પણ લેશે આખી ટિકિટ’ એવા શીર્ષક સાથે સમાચાર પ્રકાશિત કર્યા હતા. જેના પર લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. આ સાથે જ કોંગ્રેસના ઘણા નેતાઓ અને કાર્યકરોએ આ ભ્રામક સમાચારના આધારે રેલવે અને મોદી સરકારને ઘેરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.
Thank you Modi Ji 🫡 pic.twitter.com/FJxbCLSyUR
— Arun Arora (@Arun2981) August 17, 2022
બીજી તરફ, દૈનિક જાગરણના સમાચારને લઈને ઋષિ બાગરીએ ટ્વીટ કર્યું, “ભ્રામક સમાચાર. કંઈપણ બદલાયું નથી, બસ મુસાફરોને માંગ પર ટિકિટ ખરીદવાનો અને તેમના 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળક માટે બર્થ બુક કરવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવ્યો છે. અને જો તેઓને અલગ બર્થ ન જોઈતી હોય, તો તે મફત છે, જેમ કે તે પહેલા હતું.”
Misleading news.
— Rishi Bagree (@rishibagree) August 17, 2022
Nothing has changed, just on demand of the passengers, an option has been given to them to buy a ticket and book a berth for their under 5 year old child IF THEY WANT. And if they don’t want a seperate berth, then it is free, same like it used to be earlier. https://t.co/5qHUIXhkV6
કિરણ એસ નામના એક ટ્વિટર યુઝરે અરુણને જવાબ આપતા લખ્યું, “જૂના ભ્રામક સમાચાર, કંઈ બદલાયું નથી, બસ મુસાફરોની માંગ પર, તેમને તેમના 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળક માટે ટિકિટ ખરીદવા અને બર્થ બુક કરવાનો વિકલ્પ આપ્યો છે. જો તેઓ ઇચ્છે તો તે મફત છે અને જો તેઓને અલગ બર્થ ન જોઈતી હોય, જેમ કે તે પહેલાં હતું.”
Misleading old news, nothing has changed, just on demand of the passengers, an option has been given to them to buy a ticket and book a berth for their under 5 year old child IF THEY WANT. And if they don’t want a seperate berth, then it is free, same like it used to be earlier.
— Karan S (@ikaransharma27) August 17, 2022
બાળકોની ટિકિટ વિશે શું છે સત્ય
આ કિસ્સામાં, પીઆઈબીએ ઝી ન્યૂઝના સમાચારની સત્યતા તપાસી છે. આ સાથે બાળકો અંગે રેલવેની ટિકિટ પોલિસીમાં ફેલાયેલા જુઠ્ઠાણાનો પર્દાફાશ કરીને સત્ય બહાર આવ્યું છે. પીઆઈબીએ તેના ફેક્ટ ચેકમાં જણાવ્યું છે કે ઝી ન્યૂઝના અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, “ભારતીય રેલવે મુસાફરોએ હવે 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે આખી ટિકિટ ખરીદવી પડશે”.
A report by @ZeeNews claims #IndianRailways passengers will now have to buy full ticket for kids below 5 years#PIBFactCheck
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) August 17, 2022
▶️It is optional in @RailMinIndia to buy ticket & book a berth for kids below 5 yrs
▶️Free travel is allowed for kids below 5 yrs, if no birth is booked pic.twitter.com/SxWjNxMA9V
જ્યારે પીઆઈબીએ આ મામલે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે તે વૈકલ્પિક છે. એટલે કે, જો માતા-પિતા તેમના 5 વર્ષથી નાના બાળક માટે અલગ સીટ ઇચ્છતા હોય, તો તેમણે સંપૂર્ણ ટિકિટ લેવી પડશે, જ્યારે જો તેમને અલગ સીટ ન જોઈતી હોય, તો 5 વર્ષથી નાના બાળકોની મુસાફરી મફત છે. પહેલાં જેમ જ તેમના માટે કોઈ ટિકિટની જરૂર નથી.
નિષ્કર્ષ
આ રીતે ઘણા મીડિયા જૂથો બાળકોના સંબંધમાં રેલવે ટિકિટ નીતિ પર ભ્રામક સમાચાર ફેલાવ્યા છે જે સંપૂર્ણ રીતે સાચા નથી. આ સાથે જ વિપક્ષી નેતાઓએ તેનો ઉપયોગ મોદી સરકાર વિરુદ્ધ કરીને માત્ર રેલવે વિરુદ્ધ જ નહીં પરંતુ કેન્દ્ર સરકાર વિરુદ્ધ પણ વાતાવરણ બનાવવા માટે કર્યો હતો. જો કે, આ મામલે સ્પષ્ટતા અને તથ્ય તપાસ્યા પછી પણ મોટાભાગના મીડિયા જૂથોએ તેમના સમાચારને સુધાર્યા નથી અથવા ભ્રામક સમાચાર ફેલાવવા બદલ માફી માંગી નથી.
