સુપ્રીમ કોર્ટે અનુસૂચિત જાતિ/જનજાતિ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ, 1989 (SC/ST એક્ટ) ને લઈને મોટી ટિપ્પણી કરી છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે કોઈ વ્યક્તિ વિરુદ્ધ એસટી એક્ટની અરજી કરવા માટે માત્ર અભદ્ર ભાષાનો ઉપયોગ પૂરતો નથી. કોર્ટે વ્યક્તિ સામેના આરોપને ફગાવી દીધા હતા.
અહેવાલો મુજબ કેસની સુનાવણી કરતા, જસ્ટિસ એસઆર ભટ અને જસ્ટિસ દીપાંકર દત્તાની બેન્ચે શુક્રવારે (19 મે, 2023) કહ્યું હતું કે આ કાયદા હેઠળ આરોપીઓ સામે કાર્યવાહી કરતા પહેલા તેમના દ્વારા કરવામાં આવેલી જાહેર ટિપ્પણીઓને ચાર્જશીટમાં સામેલ કરવામાં આવે તે જરૂરી છે. રેખાંકિત કરવા માટે આનાથી અદાલતો એ નક્કી કરી શકશે કે ગુનાની સંજ્ઞાન લેતા પહેલા SC/ST એક્ટ હેઠળનો કેસ કરવામાં આવે છે કે કેમ.
બેન્ચે કહ્યું કે જો કોઈ વ્યક્તિ જાહેરમાં કોઈને ‘મૂર્ખ’ અથવા ‘બેવકૂફ’ અથવા ‘ચોર’ કહે છે, તો તે આરોપી દ્વારા દુરુપયોગના કૃત્ય સમાન હશે. જો તે SC/ST વ્યક્તિ માટે કહેવામાં આવે, તો તે વ્યક્તિ 3(1)(x) હેઠળ આરોપિત થઈ શકે નહીં સિવાય કે આવા શબ્દો જાતિના અર્થ સાથે બોલવામાં આવે.
કોર્ટે આ મામલાની સુનાવણી કરતા વ્યક્તિ વિરુદ્ધ નોંધાયેલ કેસને ફગાવી દીધો હતો. કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે એફઆઈઆરમાં કે ચાર્જશીટમાં એવો ઉલ્લેખ નથી કે મૌખિક દલીલ દરમિયાન ફરિયાદીની જાતિનો કોઈ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી.
કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે જે સમયે આ ઘટના બની તે સમયે ફરિયાદી સિવાય તેની પત્ની અને પુત્ર હાજર હતા. આ સિવાય અન્ય કોઈ હાજર નહોતું. કોર્ટે કહ્યું કે, પત્ની અને પુત્રની હાજરીમાં જે કહ્યું હતું તેને સાર્વજનિક ન કહી શકાય.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આ કેસમાં વ્યક્તિને અપમાનિત કરવાનો ઈરાદો સ્પષ્ટ હોવો જોઈએ. દરેક અપમાન અથવા ધાકધમકી એ SC/ST એક્ટ વિષેની કલમ 3(1) (x) હેઠળ ગુનો નથી. જો આવી ટિપ્પણીમાં જાતિવાદી ઉદ્દેશ્ય ન હોય તો, આ કાયદા હેઠળ કેસ નોંધી શકાય નહીં.
