16 એપ્રિલ, 2025ના રોજ, ભારતે રેલ માળખાગત સુવિધામાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન નોંધાવ્યું જ્યારે દેશની સૌથી લાંબી રેલ ટનલ (longest rail tunnel), ટનલ નંબર 8, જે 14.57 કિમી લાંબી છે તે પૂર્ણ થઈ. આ ટનલ ઉત્તરાખંડમાં (Uttarakhand) 125 કિલોમીટર લાંબા ઋષિકેશ-કર્ણપ્રયાગ બ્રોડગેજ રેલ લિંક પ્રોજેક્ટનો (Rishikesh–Karnaprayag Broad Gauge Rail Link Project) એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આ સફળતાના પ્રસંગે કેન્દ્રીય રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ અને ઉત્તરાખંડના મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામી પણ હાજર રહ્યા હતા.
"पहाड़ पर रेल का स्वप्न जल्द होगा साकार !"
— Pushkar Singh Dhami (@pushkardhami) April 16, 2025
जनासू (पौड़ी गढ़वाल) में आदरणीय केन्द्रीय रेल मंत्री श्री @AshwiniVaishnaw जी के साथ ऋषिकेश-कर्णप्रयाग रेल परियोजना के अंतर्गत सुरंग संख्या T-8 और T-8M के ऐतिहासिक ब्रेकथ्रू कार्यक्रम में उपस्थित रहा। 14.57 किलोमीटर लंबी इन डबल ट्यूब… pic.twitter.com/8rygX019FW
રેલ વિકાસ નિગમ લિમિટેડ (RVNL) દ્વારા બનાવવામાં આવેલ, ટનલ નંબર 8 દેવપ્રયાગ સૌદથી જનાસુ સુધી વિસ્તરે છે. આ પ્રોજેક્ટમાં ‘શક્તિ’ નામની જર્મન બનાવટની ટનલ બોરિંગ મશીનનો (TBM) ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જે ભારતના પર્વતીય પ્રદેશોમાં રેલ ટનલ બનાવવા માટે TBM ટેકનોલોજીનો પ્રથમ ઉપયોગ હતો. આ ટનલનું ખોદકામ TBM અને પરંપરાગત ડ્રિલ-એન્ડ-બ્લાસ્ટ પદ્ધતિઓના મિશ્રણનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં 10.47 કિમી TBM દ્વારા પૂર્ણ કરવામાં આવ્યું હતું અને બાકીનું પરંપરાગત તકનીકો દ્વારા પૂર્ણ કરવામાં આવ્યું હતું. TBM એ દર મહિને સરેરાશ 413 મીટર બોરિંગ દર હાંસલ કર્યો, જે તેને સ્પેનમાં કાબ્રેરા ટનલ પછી, વિશ્વભરમાં બીજા ક્રમનું સૌથી ઝડપી ટનલ બોરિંગ ઓપરેશન બનાવ્યું.
ઋષિકેશ અને કર્ણપ્રયાગ 7ની જગ્યાએ 2 કલાકમાં પહોંચાશે
ઋષિકેશ-કર્ણપ્રયાગ રેલ લાઇન ઉત્તરાખંડમાં પરિવહનમાં પરિવર્તન લાવશે, જેનાથી ઋષિકેશ અને કર્ણપ્રયાગ વચ્ચેનો મુસાફરીનો સમય સાત કલાકથી ઘટાડીને લગભગ બે કલાક થશે. આ વિશ્વકક્ષાની કનેક્ટિવિટીથી પ્રવાસનને વેગ મળશે, સ્થાનિક વેપારને સરળ બનાવશે અને દૂરના વિસ્તારોમાં પહોંચમાં સુધારો થશે તેવી અપેક્ષા છે. વધુમાં, આ રેલ્વે લાઇનનું વ્યૂહાત્મક મહત્વ પણ છે કારણ કે તે ભારત-ચીન સરહદ પર સૈનિકોની ઝડપી ગતિવિધિને સક્ષમ બનાવે છે.
2018માં શરૂ કરાયેલ, 126 કિમી લાંબા ₹16,200 કરોડના ઋષિકેશ-કર્ણપ્રયાગ પ્રોજેક્ટમાં 17 ટનલ અને 35 પુલનો સમાવેશ થાય છે, જેની 85%થી વધુ લંબાઈ ટનલમાંથી પસાર થાય છે. એપ્રિલ 2025 સુધીમાં, કુલ 213 કિમી ટનલ બનાવવાના કામમાંથી 195 કિમી, જેમાં એસ્કેપ ટનલનો પણ સમાવેશ થાય છે, પૂર્ણ થઈ ગયું છે. આ પ્રોજેક્ટ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોનું પાલન કરે છે, જેમાં રાષ્ટ્રીય અગ્નિ સુરક્ષા સંગઠન માર્ગદર્શિકા અને પર્યાવરણીય ટકાઉપણું માપદંડનો સમાવેશ થાય છે.
